«ضیافت کشتارگاه»، جدالی میان عشق و عقل

سیاست گاهی باتلاق ناجوانمردانه‌ای می‌شود که انسان را به درون خود می‌کشد تا جایی که ذره‌ذره وجودش را غرق کرده و تنها قلبی می‌ماند برای تپیدن؛ اما بدون احساس، بدون انسانیت! گویی ساعت کوک شده‌ای با یک باتری ابدی در سینۀ او برای اجرای اوامور جامانده است! تاریخ همیشه سرشار از تقابل حق و ظلم بوده و انسان نیز حبس در تناقض وجودی که رگ و پی آن عشق و نفرت است. «ضیافت کشتارگاه» نمایشی آمیخته از تناقض‌های مثال زدنی است که در جامعه آشکار است؛ تناقض میان لباسی با قپه‌های طلایی‌رنگ که ترفیع‌شان بسته به فراموشی است و عشق. عشق به حسین(ع) و حق‌خواهی‌اش که ۱۴۰۰ سال است پابرجاست و آنجا زندگی به کام آدمیزاد زهر می‌شود که عشق را ممنوع می‌کنند؛ آن‌هم عشق به عاشق بی‌پروا و آزاده‌ای چون حسین(ع)!

عشق به حسین(ع) به مرداب لبریز از عسلی می‌ماند که فرورفتن در آن راه نجاتی نخواهد داشت؛ حتی اگر اقرار کنی که وجودت خالی از عشق او است، یکدست کافی است تا در لباس اشقیاء، عباس خوانی کنی. ضیافت کشتارگاه نشانگر فصلی از زندگی است که با خفقان ظلم درآمیخته است. ظلمی که هیچ‌گاه قصد ترک سفره‌های مردم را ندارد. ضیافت کشتارگاه نمایشی است که با دیدن آن به برهه‌ای غریب از تاریخ پا می‌گذارید که روایتگر جدال آدم‌های این شهر با خودشان است. روایت عاشقان دیروز و بله‌قربان‌گوهای امروز؛ آدم‌هایی که در میانه خط بطلان، درست نزدیک به ظلم و در رهایی از دل‌بستگی‌اند. آدم‌هایی که میان عشق و وظیفه سرگردان و منتظر یک آغوش‌اند؛ آغوشی که حلاوت و شرف گذشته خود را در آن می‌یابند.

اصغر خلیلی و گروهش این شب‌ها در ایوان تابستانۀ عمارت تاریخی سعدی راوی گوشه‌ای از تاریخ شهرمان هستند روایتی از سال ۱۳۱۴ خورشیدی و محل اجرای نمایش نیز در گذشته، شهربانی بوده و با انتخاب این مکان برای اجرای نمایش، نوعی بازسازی ذهنی برای مخاطب و نسل جدید صورت می‌گیرد تا هرگاه از کنار ابنیه تاریخی اصفهان عبور می‌کند گذشتۀ بناها برای او جاذب باشد و بداند در پسُ آجرهای هریک، داستانی نهان است.

نمایش «ضیافت کشتارگاه» فرصتی است برای اندیشیدن در انتخاب میان آسایش و حق‌طلبی. حق، قلب تپنده‌ای دارد که با مرگ هم نمی‌ایستد؛ اما ماجرا چنین است:

بهمن‌ماه سال ۱۳۱۴ است؛ بخشنامه‌ای به کل کشور ابلاغ و براساسِ آن به کشتارگاه‌های ایران الزام می‌شود تا ذبح گوسفند را در قالب یک فضای کاملاً بهداشتی انجام دهند. اما مدتی بعد و در هنگامۀ نزدیک به نوروزِ همان سال، یکبار دیگر بخشنامۀ جدیدی در کشور ابلاغ شده و ذبح گوسفند محدود می‌شود. نمایش «ضیافت کشتارگاه» که این روزها در ایوان تابستانۀ عمارت تاریخی سعدی اصفهان در حال اجراست حکایتی از روایت‌های تاریخی و وقایع اجتماعی دوران پهلوی اول و به‌طور دقیق‌تر بهمن‌ماه سال ۱۳۱۴ خورشیدی است که به این موضوع می‌پردازد که چرا گوسفند در شب عید نوروز در اصفهان کم می‌شود و ماجراهایی که به دنبال خود دارد را نشان می‌دهد.

خلیلی دراین‌باره به زندگانی گفت: ایدۀ این نمایش حدود ۲ سال و نیم گذشته و بر اساس یک پژوهش در خصوص اصفهان و فرهنگِ آن شکل گرفت که همراه با مریم سلیمی در حال انجام آن بودیم؛ ولی از دیرباز اجرای یک اثر نمایشی در محیط باز سالن و در ابنیه تاریخی اصفهان جزو دغدغه‌های ذهنی من بود که این امکان برای اجرای این نمایش مهیا شد.

او با اشاره به اینکه همه بازیگرانی که نمایش «ضیافت کشتارگاه» به ایفای نقش می‌پردازند جزو بازیگران صاحب‌نام تئاتر اصفهان هستند، افزود: به‌این‌علت که من نزدیک به ۱۸ سال از تئاتر اصفهان دور بودم و اطلاعی نداشتم که در حال حاضر قشر جوان و تازه‌نفس تئاتر این شهر چه افرادی هستند، انتخاب بازیگر برای این نمایش به عهده ارشیا شفیعیون، دستیار من بود.

کارگردان نمایش «ضیافت کشتارگاه» با بیان اینکه در این نمایش بازیگر ۱۰ ساله نیز به ایفای نقش می‌پردازد و سنین ۱۰ سال به بالا مخاطب این نمایش هستند، خاطرنشان کرد: اصفهان سرشار از لحظات هنری و موقعیت‌های فرهنگی است و در برهه‌های مختلف تاریخ نیز در مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی پیشرو و جریان‌ساز بوده است. یکی از مهم‌ترین رسالت‌های این نمایش توسعه فرهنگی است؛ به دلیل اینکه اصفهان غنی از فرهنگ و هنر است و هنوز حرف‌های ناگفتۀ بسیاری دارد. مدیوم این نمایش می‌تواند بخشی از این بار را به دوش بکشد و این موضوع را به تماشاگر منتقل کند.

خلیلی در خصوص یکی از دلایل اصلی اجرای نمایش «ضیافت کشتارگاه» در فضای باز، توضیح داد: تصمیم داشتم که این نمایش در میان ابنیه تاریخی همچون گذر سعدی اجرا شود. لازم به ذکر است که داستان نمایش در خصوص شهربانی اصفهان در سال ۱۳۱۴ است و محلی که نمایش در آن در حال اجرا است نیز در گذشته، شهربانی بوده است و با انتخاب این مکان قصد بازسازی ذهنی برای مخاطب و نسل جدید را داشتم که از کنار ابنیه تاریخی اصفهان عبور کرده و از گذشته آن کم‌اطلاع و حتی بی‌اطلاع هستند.

این کارگردان اضافه کرد: در این نمایش فریدون سورانی، لیلا پرویزی، احمد خوانساری، محمد ترابی، مصطفی بیگدلی، رزا ماندنی، محمد قبادی نژاد، رحیم ملکی، رزیتا کروندی، بهنام شمسایی، سید پویا امامی، خورشید لطفی، بهاره خیری، وجیهه شفیعی، مانی خلیلی، امیرحسین هاشمی، بیتا فاضلی، مبینا اصغر زاده، حمیدرضا ابراهیمی، سید ابوالفضل میرحسینی، امیرحسینی حسینی، بهار جهانگیری و میلاد مردانی به ایفای نقش پرداخته‌اند. همچنین مریم سلیمی و اصغر خلیلی به‌عنوان نویسنده، عرشیا شفیعیون به‌عنوان برنامه‌ریز و دستیار کارگردان، رسول هنرمند به‌عنوان تهیه‌کننده و بهار نادری به‌عنوان منشی صحنه در این نمایش حضور دارند. روابط عمومی بر عهده مهدی سرتاج و عکس نیط بر عهده رضا امینی است.

پایان خبر زندگانی