آموزش و پرورش سیاسی شده است/کسی جرأت نمی‌کند وزیر این وزارتخانه شود

به گزارش زندگانی، نادر برزگر، کارشناس تعلیم و تربیت با اشاره به اهمیت انتخاب وزیر در شرایط حاکم جامعه به شورای انتخاب شده از سوی دکتر پزشکیان اشاره کرد و گفت: ایشان رویکرد جدیدی را برای انتخاب کابینه‌ی خود آغاز کرده که این شورا موظف است افرادی را برای وزارتخانه‌ها با استفاده نظرات مختلف طی فرایندی انتخاب کنند که امید است برآیند ان انتخاب کارشناسی و دولت کارآمد باشد.

برزگر با اشاره به اهمیت نظام آموزش و پرورش در تربیت نسل آینده، اظهار داشت: بر کسی پوشیده نیست که مهمترین وزارتخانه‌ی هر کشوری نظام تعلیم و تربیت آن است. چون آینده هر کشوری بستگی به این دارد که با چه ویژگی‌ها، شاخص‌ها وتوانمندی‌هایی، نسلی را تربیت کنیم که آینده‌ی این کشور را بسازد، از این رو از اهمیت بسیاری برخوردار است.

این کارشناس تعلیم و تربیت گفت: در دهه‌ی اول انقلاب اسلامی به دلیل رویکرد فرهنگی انقلاب یکی از وزراتخانه‌هایی که تحت الشعاع تحولات  قرار گرفت، آموزش وپرورش بود که هم از لحاظ مدیریتی و هم از لحاظ ساختاری تحولات عظیمی در آن صورت گرفت. از جمله احیای امور تربیتی، رویکردجدید در برنامه‌های درسی و کتب درسی. و این نوع نگاه سبب شد وزیرانی در سطح شخصیت‌های ملی برای این سازمان انتخاب شوند.

او با بیان اینکه به تدریج به دلیل مختلف آموزش و پرورش به حاشیه رفت و جزو اولویت‌های بعدی قرار گرفت، گفت: متأسفانه به همان اندازه طی دو دهه‌ی اخیر این سازمان با مشکلات عدیده و با چالش‌های اساسی مواجه شد. از ساختار کهنه تا برنامه‌ی درسی ملی، مطالبات و نیازهای  نوجوانان، فناوری‌های نوین، شرایط حاکم بر جامعه تا مسائل ریز و درشتی که معلمان و خانواده‌ها با آن درگیر هستند که دیگر پاسخگوی ماموریت تعریف شده و رضایت ذینفعان را ندارد. از این رو طی فرآیندی که رئیس جمهور تعریف کرده، وزیر انتخابی در عین حال که باید پاسخگوی مسائل ریز و درشت متعدد آن باشد، باید همزمان بتواند یک تحول اساسی در ساختار و رویکرد نظام مدیریتی آن ایجاد نماید که شناسایی و احصاء چنین مدیری دقت نظر بیشتر و اراده‌ی محکم برای انتصابش را می‌طلبد.

این کارشناس افزود: هر وزیری که وارد این سازمان می‌شود با هزاران مشکلی که از سال‌های قبل مانده روبه رو شده و در یک سردرگمی عجیبی منفعل شده.و با یک لیبل ناکارآمد استیضاح می‌شود. این وزارتخانه بعد از انقلاب بیشترین استیضاح را داشته است. عمر وزیران بیشتر از دو سال نبوده و یا اکثرا به صورت سرپرستی مدیریت شده است که این نشان از نقص در فرآیند انتخاب وزیر را دارد.

برزگر ادامه داد: در چند دهه‌ی اخیر وزیر کارآمدی  که بتواند بخشی از مشکلات متعدد این سازمان را به تدریج کاهش دهد، انتخاب نشده و به جای اینکه مشکلات کمتر شود، مسائل و مشکلات جدیدی ایجاد شده و یک عقب ماندگی جدی نسبت به سایر وزارتخانه‌ها به وجود آمده است، به طوری‌که کسی جرأت پذیرفتن این مسئولیت را به خودش نمی‌دهد.

او با بیان اینکه موانع زیادی برای انتخاب وزیر مطلوب برای این سازمان مهم و عظیم را داریم که باید در صدد رفع آنها باشیم، گفت: اولین نکته در این زمینه چالشی است که در همه‌ی دوره‌های کابینه مطرح بوده که آیا انتخاب وزیر باید از درون وزارتخانه باشد یا از بیرون وزارتخانه.

صد البته که در شرایط مطلوب باید وزیر از افرادی انتخاب شود که سطوح مختلف مدیریتی آن سازمان را طی کرده و با ظرفیت و مشکلات آن سازمان آشناست؛ اما در شرایط موجود آموزش و پرورش مخالف جدی انتخاب وزیر از نیروهای مدیران ستادی هستم؛ زیرا از یک سو همین افراد بانیان وضع موجود هستند و از طرفی بنا به دلایل مختلف در آموزس و پرورش زمینه ارتقا و رشد برای نیروهای خلاق و تحول گرا داده نشده و این افراد بر همین روال کار خواهند کرد و توانایی درک مسائل و جسارت تحول را ندارند و بیشتر درگیر مسائل روزمرگی هستند و یا حتی با تصمیمها و انتصابات غلط باعث چالش بیشتر در این وزارتخانه شده‌اند که اگر انتخاب شوند تکرار مکررات و ناکار آمدی ببشتر خواهد شد.

در حال حاضر آموزش و پرورش ما مدیری با کارنامه‌ی موفق در سطح ملی با روحیه‌ی تحول گرا و شهامت و جسارت تغیر رویکردها را می‌طلبد.

دومین نکته سیاسی شدن سازمان آموزش و پرورش  است. آموزش و پرورش یک وزارتخانه‌ی حاکمیتی است که باید فارغ از جریانات سیاسی و  فراجناحی مجری سیاست‌های کلان کشوری باشد. و ثبات در سیاست‌های نظام تعلیم و تربیت با تغییر دولت‌ها به هم نخورد.

نکته سوم به دلیل همان دلیل اول اختیارات ویژه برای اجرای برنامه‌ها را داشته باشد، به خصوص با ساختار معیوب و رویکرد انحرافی و قوانین دست و پا گیر بدون اختیارات وبژه نمی‌تواند مسائل آموزش و پرورش را حل کند.

برزگر در ادامه بیان کرد: اگر وزیری با آن ویژگی‌ها انتخاب شد با توجه به شرایط حاکم در وزارتخانه و موانع متعدد، تحقق و تحول برنامه‌های خود را با این ملاحظات انجام دهد: در ادببات مدیریت سازمانی ستادهای سازمانی مرکز سیاستگذاری یا همان اتاق فکر محسوب می‌شوند که باید ساختار  محدود و با آدم‌های خلاق و برنامه‌ریز مدیریت شوند. متاسفانه در این چند دهه ستاد آموزش و پرورش به لحاظ ساختار فربه شده و خالی از نیروهای سیاستگذار و اهل فکر شده که بیشتر دو قشر می باشند: یک سری نیروهایی که سال‌ها جا خوش کرده‌اند و مثل خود ساختار آموزش و پرورش فرسوده‌اند و یک سری هم اتوبوسی که با هر دولتی جابجا می‌شوند. اولین اقدام وزیر چابک کردن ستاد و احصا نیروهای خلاق و فکری و استراتژیست و سر ریز کردن نیروهای اجرایی به مناطق و مدارس که کلی با کمبود نیرو مواجه‌اند.

برزگر در ادامه یادآور شد: وزیر انتخابی باید بتواند پاسخگوی مطالبات مردم و معلمان و مسائل روز این سازمان باشد و همزمان تحولی در ساختار و رویکرد این مجموعه عظیم ایجاد کند. پس باید در دو بخش تیمی فعال تشکیل دهد که یک گروه  مسائل موجود آن از جمله کمبود نیروی انسانی، مطالبات مالی، شروع سال تحصیلی و سایر مسائل را پیگیری کند و تیم دیگر متشکل از مشاوران و صاحبنظران که چالش‌های اساسی این وزارتخانه را احصا کرده و زمبنه‌ی تحول آن را فراهم نماید و یک ریل گذاری جدید در این سازمان صورت گیرد. در غیر این صورت وزیر دچار یک روزمرگی تکراری خواهد شد و عملا هیچ اتفافی نخواهد افتاد.

این کارشناس افزود: بر عکس ذهنیت‌هایی که برای آموزش و پرورش ابجاد کرده‌اند که مشکلات این سازمان به دلیل محدودیت‌ها و کمبودهای مالی هست، با قاطعیت عرض می‌کنم آموزش و پرورش پر از ظرفیت‌های اقتصادی است، فقط مشکل سوء مدیریت هست. وزیر باید تمام ظرفیت اقتصادی این سازمان را احصا کرده و به نفع رفاه معلمان هدایت نماید. و در نهایت وزیر انتخابی برای سرو سامان دادن این سازمان در همه‌ی سطوح ساختاری و برنامه‌ای و رویکردی شهامت و جسارت تحول را داشته باشد و نیروهای لازم برای تحقق این امر را شناسایی و همراه خود نماید که قطعا با موانع و فشارهای زیادی هم مواجه خواهد شد؛ اما سرانجام کار رضایت خدا و خلق خدا.

٤٧٢٣٦