ماده ای نامریی که تقریبا هیچ چیز درباره اش نمی دانیم!

به گزارش زندگانی، از زمان کشف ماده تاریک بیش از دو دهه می گذرد و از این رو دانشمندان بیش از 20 سال وقت داشته اند تا به رمز و راز این ماده نامریی پی ببرند اما هنوز تقریبا هیچ چیز درباره آن نمی دانند. در واقع ماده تاریک ممکن است حتی یک ماده نباشد بلکه ممکن است یک نیرو یا حتی یک ویژگی ذاتی و درونی فضا باشد.

برای نمونه ، مدل استاندارد کیهان شناسی – فرضیه اصلی درباره تکامل و تحول کیهان – می گوید که ماده تاریک در سرتاسر کیهان و در طول زمان پایدار و یکنواخت است که موجب میشود به یک ویژگی بنیادین فضا تبدیل شود. ماده تاریک اسرارآمیز که 70 درصد کیهان را تشکیل می دهد، درصورتی که ثابت و پایدار باشد موجب دور شدن تمام ستارگان و کهکشان ها از یکدیگر خواهد شد.

بر اساس گزارش ایرنا، با این حال ، بزرگترین بررسی تاریخچه کیهانی میتواند نشان دهد که ماده تاریک که همچنین به عنوان یک نیروی فرضی ضدگرانشی نیز شناخته می شود، ثابت و پایدار نیست بلکه در طول زمان دچار تغییر و تحول می شود.

اگر این نتایج اولیه با مشاهدات آینده نیز تایید شوند، کیهان شناسان ممکن است حداقل ناچار شوند که تردیدهای سیستماتیک در مدل غالب موسوم به مدل «لامدا سی دی ام» (LCDM) را مورد نقد و بررسی قرار دهند. مدل یاد شده یک مدل ریاضیاتی است که در آن لامدا (حرف الفبای یونانی) بیانگر ماده تاریک است. این دانشمندان همچنین ممکن است لازم باشد که دهها مدل دیگر درباره کیهان را نیز بررسی کنند تا مناسب ترین را پیدا کنند. البته شواهد و مدارک قطعی نیستند و تفاسیر مداوم بعدی درباره تکامل ماده تاریک می تواند با فراهم شدن داده های بیشتر در سالهای آینده دستخوش تغییر شود.

«دیلان براوت» از دانشگاه «بوستون» در این خصوص گفت: اگر این (فرضیه جدید) درست باشد به معنی زیر و رو شدن علم کیهان شناسی خواهد بود. چنین کشفی در واقع یک تغییر پارادایم در تفکر ما درباره شناخت کیهان است.

ابزار علمی موسوم به «ابزار طیف سنجی انرژی تاریک» (DESI) نصب شده بر یک تلسکوپ 4 متری در رصدخانه ملی «کیت پیک» در آریزونا روز پنجشنبه (4 آوریل) بزرگترین نقشه سه بُعدی از کیهان را ایجاد کرد که در بر گیرنده اندازه گیری های دقیق از گسترش کیهان در مدت 11 میلیارد سال گذشته است.

محققان با نقشه برداری از اندازه الگوهای کیهانی موسوم به «نوسانات اکوستیک باریون» (BAO) موفق شدند فاصله کهکشان ها را برآورد کرده و استنتاج کنند که کیهان در برهه های زمانی متفاوت با چه سرعتی در حال گسترش بوده است. این محققان با ابزار DESI همچنین بیش از 400 هزار اجرام به شدت درخشان سماوی موسوم به دوراختر یا کوازار (quasar) را مورد مطالعه قرار دادند. در حالی که نور این اجرام از فضای بین ستاره ای عبور می کند، جذب ابرهای گاز و غبار می شود و به کیهان شناسان در تهیه نقشه توده های مواد پرچگالی کمک می کند.

«کایل داوسون» از بخش فنی کارشناسانی که با ابزار یاد شده در دانشگاه «اوتا» می گوید: نمیتوان با قطعیت گفت که مدل لامدا سی دی ام ( Lambda CDM) اشتباه است . در واقع ما هیچگاه انحرافی از آن مدل با معنای واقعی پیدا نکرده ایم. وی افزود: اما بر اساس تحلیل های اولیه به نظر می رسد که ماده تاریک در حال گذار از یک محرک نیرومند شتاب کیهان ، به سمت کاهش است.

«براوت» (از دانشگاه بوستون) نیز گفت: اگر این واقعی باشد ما وارد یک قلمرو ناشناخته شده ایم. اگر مشاهدات آینده واقعا تایید کند که ماده تاریک در طول زمان تغییر می کند، دهها مدل دیگر نیز امکان پذیر و پذیرفتنی خواهند شد و کیهان شناسان باید شروع به آزمایش تک تک آن مدل ها کنند.

5858