شهر گراتز Graz

شهر گراتس (Graz)، دومین شهر بزرگ اتریش و پایتخت ایالت سرسبز اشتایرمارک، همچون نگینی در قلب اروپا می درخشد. این شهر که در سال ۲۰۰۳ عنوان پرافتخار پایتخت فرهنگی اروپا را از آن خود کرد و بعدها به عنوان شهر طراحی یونسکو نیز شناخته شد، مقصدی فراموش نشدنی برای علاقه مندان به تاریخ، فرهنگ و زندگی مدرن است. گراتس با مرکز تاریخی خود که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، معماری بی نظیر و فضایی دانشجویی و پرجنب وجوش، تجربه ای بی مانند از همزیستی سنت و نوآوری را به بازدیدکنندگان هدیه می دهد.

قدمت سکونت در منطقه گراتس به عصر مس بازمی گردد، اما ریشه های اصلی شهر در قرون وسطی شکل گرفت. نام گراتس از واژه اسلاوی Gradec به معنای دژ کوچک گرفته شده است که نشان دهنده موقعیت استراتژیک آن در گذشته است. با گذشت زمان و تحت حاکمیت دوک های بابنبرگ و سپس خاندان قدرتمند هابسبورگ، این دژ کوچک به یک مرکز تجاری مهم و اقامتگاه سلطنتی تبدیل شد. در طول تاریخ، گراتس نه تنها شاهد شکوفایی های فرهنگی و هنری بوده، بلکه به عنوان یک دژ مستحکم در برابر تهاجمات خارجی، به ویژه امپراتوری عثمانی، نقش حیاتی ایفا کرده است.

معماری شهر گراتس گواهی بر این تاریخ پرفراز و نشیب است. در هر گوشه از شهر، بناهایی با سبک های گوتیک، رنسانس، باروک و حتی پست مدرن به چشم می خورند که داستانی از دوره های مختلف را روایت می کنند. حضور دانشگاه های متعدد، گراتس را به شهر دانشجویی تبدیل کرده و به آن روحی جوان و پویا بخشیده است. دانشجویان بین المللی از سراسر جهان در این شهر گرد هم می آیند و به تنوع فرهنگی و فکری آن می افزایند.

برای گردشگران فارسی زبان، گراتس می تواند مقصدی جذاب و پربار باشد. از گشت وگذار در خیابان های سنگفرش شده مرکز تاریخی گرفته تا بازدید از موزه های بی شمار و لذت بردن از فضای سبز پارک ها، هر بازدیدکننده ای می تواند تجربه ای مطابق با سلیقه خود پیدا کند. این شهر به دلیل آب وهوای دلپذیر، امکانات حمل ونقل عمومی کارآمد و مهمان نوازی مردمانش، تجربه ای راحت و لذت بخش را برای سفر فراهم می کند.

تاریخچه گراتس: گذر زمان در دژ کوچک

ریشه های گراتس در اعماق تاریخ نهفته است و حکایت از دژی کوچک دارد که به مرور زمان به شهری باشکوه تبدیل شد. قدیمی ترین شواهد سکونت انسان در این منطقه به عصر مس بازمی گردد، اما پیوستگی تاریخی سکونتگاه ها از قرون وسطی آغاز می شود. نام شهر، گرادتز یا Gradec در زبان اسلاوی، به معنای دژ کوچک است و به قلعه ای اشاره دارد که توسط اسلاوهای جنوبی در این محل بنا شده بود. این دژ بعدها به برجی مستحکم و پایگاه دفاعی تبدیل شد.

اولین اشاره مستند به گراتس با نام آلمانی اش، در سال ۱۱۲۸ میلادی ثبت شده است. در آن زمان، تحت حاکمیت دوک های بابنبرگ، گراتس به یک مرکز تجاری مهم تبدیل شد و نقش کلیدی در مسیرهای بازرگانی منطقه ایفا می کرد. با روی کار آمدن خاندان هابسبورگ، این شهر در سال ۱۲۸۱ میلادی از پادشاه رودولف اول امتیازات ویژه ای دریافت کرد که به رشد و توسعه آن سرعت بخشید.

در قرن چهاردهم، گراتس به اقامتگاه شعبه اتریش داخلی خاندان هابسبورگ تبدیل شد. اعضای این خاندان در قلعه شلوسبرگ زندگی می کردند و از آنجا بر اشتایرمارک، کارنتیا، بخش اعظم اسلوونی امروزی و قسمت هایی از ایتالیا فرمان می راندند. این دوره، دوران شکوفایی فرهنگی و معماری شهر بود. معماران و هنرمندان ایتالیایی، به ویژه در قرن شانزدهم، نقش مهمی در طراحی و توسعه شهر ایفا کردند. ساختمانی مانند لاندهاوس (Landhaus) که توسط دومنیکو دل آلیو (Domenico dell’Allio) طراحی شد، نمونه بارز معماری رنسانسی در این شهر است.

گراتس همچنین یک دژ نظامی استراتژیک در برابر امپراتوری عثمانی بود. قلعه شلوسبرگ و زرادخانه ایالتی، که بزرگترین مجموعه سلاح های تاریخی در جهان است، گواهی بر این نقش دفاعی هستند. این قلعه در طول تاریخ هرگز به دست مهاجمان عثمانی نیفتاد.

شهر گراتس نه تنها به دلیل زیبایی هایش، بلکه به خاطر نقشش به عنوان دژ مقاومت در برابر امپراتوری عثمانی و حفظ میراث اروپایی، شهرت یافته است.

قرون ۱۸ و ۱۹، عصر روشنگری و انقلاب صنعتی، گراتس را به سمت مدرنیزاسیون و توسعه سوق داد. دانشگاه گراتس، که در سال ۱۵۸۵ توسط آرشیدوک کارل دوم تأسیس شد، به مرور زمان به یکی از مراکز علمی مهم منطقه تبدیل گشت. نوابغی همچون یوهانس کپلر (ستاره شناس)، لودویگ بولتزمن (فیزیکدان)، نیکولا تسلا (مخترع) و اروین شرودینگر (فیزیکدان و برنده نوبل) در این شهر زندگی کرده یا تحصیل کرده اند که بر غنای علمی و فکری گراتس افزوده اند.

شهر گراتس در برابر حملات ناپلئون نیز ایستادگی کرد. در سال ۱۸۰۹، پس از شکست اتریش در نبرد واگرام، استحکامات قلعه شلوسبرگ با دستور ناپلئون تخریب شد، اما برج ساعت (Uhrturm) و برج ناقوس (Glockenturm) به همت شهروندان گراتس که با پرداخت باج آن ها را نجات دادند، از تخریب در امان ماندند. این برج ها امروزه نمادهای اصلی شهر هستند.

در قرن بیستم، گراتس نیز مانند بسیاری از شهرهای اروپایی، شاهد تحولات و رویدادهای مهمی بود. جنگ جهانی دوم آسیب هایی به شهر وارد کرد، اما با تلاش و بازسازی، گراتس دوباره به دوران شکوفایی خود بازگشت و امروزه به عنوان یک مرکز فرهنگی، آموزشی و اقتصادی مهم در اتریش شناخته می شود.

جغرافیا و آب و هوای گراتس: همزیستی کوه و مدیترانه

گراتس، در جنوب شرقی اتریش، بر دو سوی رودخانه مور (Mur) آرمیده است. این شهر در قلب ایالت اشتایرمارک، منطقه ای سرسبز و کوهستانی در لبه شرقی کوه های آلپ، قرار دارد. گراتس حدود ۱۵۰ کیلومتر در جنوب غربی وین و تنها ۵۰ کیلومتر با ماریبور (Maribor) در اسلوونی فاصله دارد، که موقعیت جغرافیایی آن را به یک نقطه اتصال فرهنگی و اقتصادی در منطقه تبدیل کرده است.

این شهر در حوضه گراتس واقع شده و توسط کوه ها و تپه ها از شمال، شرق و غرب احاطه شده است. مرکز شهر در ارتفاع ۳۵۳ متری از سطح دریا قرار دارد، اما بلندترین نقطه در مرز غربی، کوه پلابوتش (Plabutsch) با ارتفاع ۷۵۴ متر است. کوه شوکل (Schöckl) نیز در شمال شهر قرار گرفته و حدود ۱۱۰۰ متر از سطح شهر بلندتر است که چشم اندازهای خیره کننده ای را خلق می کند.

آب و هوای گراتس

آب و هوای گراتس را می توان ترکیبی از آب و هوای اقیانوسی/قاره ای با نفوذ مدیترانه ای توصیف کرد. موقعیت شهر در جنوب شرقی رشته کوه های آلپ، آن را از بادهای غربی که جبهه های هوایی را از اقیانوس اطلس شمالی به اروپای مرکزی می آورند، محافظت می کند. به همین دلیل، آب و هوای گراتس نسبت به شهرهایی مانند وین یا سالزبورگ، آفتاب بیشتری دارد و میزان باد و باران در آن کمتر است. این ویژگی باعث می شود تا گراتس تابستان های گرم تر و خشک تر و زمستان های معتدل تری را تجربه کند.

قرار گرفتن گراتس در یک حوضه طبیعی که تنها به سمت جنوب باز است، تأثیر قابل توجهی بر دمای آن دارد و باعث می شود آب و هوای آن گرم تر از حد انتظار در این عرض جغرافیایی باشد. این شرایط آب و هوایی حتی امکان رشد گیاهانی را فراهم کرده که معمولاً در مناطق جنوبی تر می رویند.

بهترین زمان برای سفر به گراتس بهار (آوریل و مه) و پاییز (سپتامبر و اکتبر) است. در این فصول، آب و هوا دلپذیر و مطبوع است و طبیعت رنگارنگ شهر جلوه ای خاص پیدا می کند. تابستان ها (ژوئن تا اوت) گرم و آفتابی هستند و فرصت های زیادی برای فعالیت های فضای باز فراهم می کنند، اما گاهی اوقات بارش های رگباری نیز رخ می دهد. زمستان ها (دسامبر تا فوریه) سرد و برفی هستند و شهر را به مقصدی زیبا برای علاقه مندان به ورزش های زمستانی و بازارهای کریسمس تبدیل می کنند.

پارامتر	ژانویه	فوریه	مارس	آوریل	مه	ژوئن	ژوئیه	اوت	سپتامبر	اکتبر	نوامبر	دسامبر	سالانه
میانگین دما (°C)	۰.۶	۲.۷	۶.۸	۱۱.۶	۱۵.۸	۱۹.۴	۲۱.۲	۲۰.۸	۱۶.۱	۱۱.۳	۶.۰	۱.۱	۱۱.۱
میانگین بارش (میلی متر)	۱۹.۸	۲۸.۹	۳۴.۶	۵۱.۶	۹۳.۲	۱۲۱.۳	۱۲۴.۱	۱۲۸.۷	۹۳.۸	۶۳.۸	۵۴.۴	۴۰.۰	۸۵۴.۲
میانگین ساعات آفتابی	۱۰۲.۱	۱۲۸.۶	۱۶۹.۲	۱۹۳.۱	۲۲۷.۰	۲۳۸.۱	۲۵۳.۴	۲۴۲.۸	۱۸۸.۰	۱۴۹.۷	۸۹.۱	۸۷.۳	۲۰۶۸.۴

این آمار نشان می دهد که گراتس شهری با آب و هوای معتدل و میزان قابل توجهی آفتاب است که آن را به مقصدی جذاب برای تمام فصول تبدیل می کند.

جاذبه های دیدنی گراتس: گشتی در شهر میراث جهانی

گراتس، شهری است که هر گوشه اش داستانی برای گفتن دارد و گشت وگذار در آن، تجربه ای شیرین و پر از کشف را به ارمغان می آورد. از مرکز تاریخی که نفس را در سینه حبس می کند تا سازه های مدرن و باغ های سرسبز، گراتس برای هر سلیقه ای چیزی برای ارائه دارد.

الف) مرکز تاریخی (Innere Stadt) – قلب میراث یونسکو

مرکز تاریخی گراتس، که در سال ۱۹۹۹ به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد، مجموعه ای بی نظیر از معماری های گوتیک، رنسانس، باروک و حتی مدرن است. در این منطقه که بیش از ۱۰۰۰ بنای تاریخی را در خود جای داده، تنوع و هماهنگی سبک های معماری چشم هر بیننده ای را خیره می کند.

• برج ساعت (Uhrturm) و قلعه شلوسبرگ (Schlossberg): نماد اصلی گراتس، برج ساعت، بر فراز تپه شلوسبرگ قرار دارد و چشم انداز پانورامایی از شهر را به شما هدیه می دهد. برای رسیدن به آن می توانید از پله ها، فونیکولار (قطار کابلی) یا آسانسور شیشه ای استفاده کنید که خود تجربه ای هیجان انگیز است. قلعه شلوسبرگ در گذشته یک دژ مستحکم بود، اما اکنون به پارکی سرسبز تبدیل شده و مکانی عالی برای پیاده روی و لذت بردن از مناظر است.
• تالار شهر (Rathaus): این بنای باشکوه در میدان اصلی (Hauptplatz) گراتس واقع شده و نمای رنسانسی زیبایی دارد که مرکز فعالیت های شهری به شمار می رود.
• لاندهاوس (Landhaus): ساختمان پارلمان ایالتی اشتایرمارک، نمونه ای برجسته از معماری رنسانس ایتالیایی است. حیاط داخلی آن با ستون های زیبا و طاق های قوسی، فضایی دلنشین و آرامش بخش را ایجاد کرده است.
• زرادخانه ایالتی (Landeszeughaus): بزرگترین مجموعه سلاح های تاریخی جهان، با بیش از ۳۰,۰۰۰ قطعه زره و سلاح از قرون وسطی تا رنسانس، در این موزه بی نظیر نگهداری می شود و بازدید از آن شما را به سفری در زمان می برد.
• کلیسای جامع گراتس (Grazer Dom): این کلیسای گوتیک با نقاشی دیواری معروف Landplagenbild که سه بلای طاعون، ملخ و حمله عثمانی در سال ۱۴۸۰ را به تصویر می کشد، یکی از مهمترین بناهای مذهبی شهر است. آرامگاه فردیناند دوم نیز در این کلیسا قرار دارد.
• قلعه گراتس (Burg): با پلکان مارپیچ دوتایی منحصر به فرد خود، این قلعه گوتیک که بین سال های ۱۴۳۸ و ۱۴۵۳ ساخته شد، در گذشته اقامتگاه دربار اتریش داخلی بوده و اکنون محل استقرار دولت ایالتی است.
• خانه نقاشی شده (Gemaltes Haus): در خیابان هرنگاسه (Herrengasse) ۳، نمای این ساختمان با نقاشی های دیواری پرجزئیات خود، داستانی جذاب را روایت می کند و چشم هر رهگذری را به خود جلب می نماید.
• میدان اصلی (Hauptplatz): قلب تپنده شهر، مکانی ایده آل برای تماشای زندگی روزمره، نوشیدن یک فنجان قهوه و لذت بردن از معماری اطراف. مجسمه دوک یوهان در مرکز این میدان قرار دارد.
• خانه اپرا (Opernhaus) و تئاتر (Schauspielhaus): این دو بنای فرهنگی، میزبان اجراهای بین المللی و ملی هستند و برای علاقه مندان به هنر و نمایش، فرصت های بی نظیری را فراهم می کنند.
• پارک شهر (Stadtpark): ریه های سبز گراتس، مکانی عالی برای استراحت، پیک نیک و پیاده روی در میان درختان سر به فلک کشیده.

ب) جاذبه های مدرن و هنری

گراتس تنها شهری باستانی نیست؛ این شهر میزبان سازه های مدرن و نوآورانه نیز هست که نشان دهنده روحیه خلاق و پیشرو آن است.

• خانه هنر گراتس (Kunsthaus Graz): این موزه با نام مستعار هیولای دوست داشتنی و معماری پست مدرن و منحصر به فردش، شبیه به یک موجود فضایی عظیم الجثه است که در کنار رودخانه مور فرود آمده است. این بنا به یکی از نمادهای معماری مدرن گراتس تبدیل شده است.
• جزیره مور (Murinsel): یک سازه شناور هنری از جنس فولاد و شیشه به شکل صدف دریایی در وسط رودخانه مور، این جزیره مصنوعی شامل یک کافه، تئاتر روباز و زمین بازی است که فضایی دلنشین برای گذران اوقات فراهم می کند.

ج) خارج از مرکز تاریخی

جاذبه های گراتس فراتر از مرکز تاریخی آن گسترده شده اند و گشت وگذار در اطراف شهر نیز لذت بخش است.

• قصر اگنبرگ (Schloss Eggenberg): این مجموعه باروک باشکوه که به باغ های وسیع و موزه هایش شهرت دارد، در سال ۲۰۱۰ به میراث جهانی یونسکو اضافه شد. باغ های آن مکانی عالی برای قدم زدن و لذت بردن از آرامش طبیعت است.
• کلیسای ماریاتروسْت (Mariatrost Basilica): یک کلیسای باروک متأخر که در شرق گراتس قرار دارد و با معماری زیبای خود، تجربه ای معنوی را برای بازدیدکنندگان رقم می زند.
• کلیسای قلب عیسی (Herz-Jesu-Kirche): بزرگترین کلیسای گراتس با سومین مناره بلند اتریش، نمونه ای برجسته از معماری نئوگوتیک است.
• خرابه های قلعه گوتسینگ (Ruine Gösting): بقایای این قلعه تاریخی بر روی تپه ای در شمال غربی شهر، منظره ای زیبا و پانوراما از گراتس را ارائه می دهد.
• پارک مجسمه اتریش (Österreichischer Skulpturenpark): یک گالری فضای باز با ۷ هکتار وسعت که حدود ۶۰ مجسمه مدرن از هنرمندان مشهور اتریشی و بین المللی را در خود جای داده است.
• باغ گیاه شناسی گراتس (Botanical Garden of Graz): با سه گلخانه مدرن و چشمگیر و مجموعه ای غنی از گیاهان، این باغ مکانی آرامش بخش برای دوستداران طبیعت است.

د) جاذبه های اطراف گراتس

با اندکی فاصله از گراتس، دنیایی از جاذبه های طبیعی و فرهنگی دیگر انتظار شما را می کشند.

• موزه فضای باز اشتوبینگ (Stübing Open-Air Museum): این موزه مجموعه ای از خانه های روستایی سنتی از سراسر اتریش را به نمایش می گذارد که به همان سبک تاریخی بازسازی شده اند و بازدید از آن شما را با زندگی روستایی اتریش آشنا می کند.
• غار لورگروته (Lurgrotte): وسیع ترین سیستم غار در اتریش که با تالارهای عظیم و سازندهای سنگی خیره کننده اش، تجربه ای منحصربه فرد را ارائه می دهد.
• مزارع اسب های لیپیزانر پیبر (Lipizzanergestüt Piber): زادگاه اسب های معروف لیپیزانر که به خاطر زیبایی و استعدادشان در نمایش های سوارکاری شهرت دارند.
• مسیر شراب اشتایرمارک (Steirische Weinstraße): این منطقه که به توسکانی اشتایرمارک شهرت دارد، با تپه های سرسبز، تاکستان های زیبا و روستاهای دلفریب، مکانی عالی برای چشیدن طعم شراب های محلی و لذت بردن از طبیعت است.
• قلعه ریگرسبورگ (Riegersburg Castle): یک دژ قدرتمند و تسخیرناپذیر بر روی یک صخره آتشفشانی که هرگز به دست مهاجمان نیفتاده است و امروزه به عنوان یک موزه تاریخی باز است.

فرهنگ و هنر در گراتس: پایتخت فرهنگی اروپا

گراتس با جایگاه برجسته خود به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا ۲۰۰۳ و شهر طراحی یونسکو، قلب تپنده فرهنگ و هنر در اتریش است. این شهر با ترکیبی از سنت های عمیق و نوآوری های جسورانه، فضایی منحصر به فرد برای علاقه مندان به هنر و فرهنگ ارائه می دهد.

موزه ها

گراتس میزبان طیف وسیعی از موزه ها است که هر یک گوشه ای از تاریخ، هنر و دانش را به نمایش می گذارند و هر بازدیدکننده ای را غرق در دنیای خود می کنند:

• قصر اگنبرگ (Schloss Eggenberg): علاوه بر شکوه معماری اش، میزبان گالری قدیمی (Alte Galerie) با نقاشی ها و مجسمه هایی از دوره رومانسک تا پایان باروک، مجموعه سکه ها، و موزه باستان شناسی با ارابه культ Strettweg است.
• موزه در قصر (Museum im Palais): تاریخ فرهنگی اشتایرمارک را از قرون وسطی تا به امروز روایت می کند.
• گالری جدید (Neue Galerie): بر هنرهای تجسمی قرن های ۱۹ و ۲۰ تمرکز دارد.
• موزه تاریخ طبیعی: با نمایشگاه هایی از گیاه شناسی، کانی شناسی و جانورشناسی، دنیای طبیعت را به مخاطب می شناساند.
• موزه شهر گراتس (Stadtmuseum Graz): تاریخ و تحولات خود شهر گراتس را به تصویر می کشد.
• خانه هنر گراتس (Kunsthaus Graz): محلی برای نمایش هنر معاصر و معماری پیشگامانه است.
• زرادخانه ایالتی (Landeszeughaus): بزرگترین زرادخانه تاریخی جهان با بیش از ۳۰,۰۰۰ قطعه زره و سلاح.
• موزه فولکلور (Volkskundemuseum): فرهنگ و آداب و رسوم محلی اشتایرمارک را به نمایش می گذارد.
• موزه کودکان فرید و فرد (Kindermuseum Frida & Fred): موزه ای جذاب و تعاملی برای کودکان.

معماری

معماری گراتس آینه ای از تاریخ غنی و تفکر مدرن آن است. مرکز شهر با ساختمان های تاریخی گوتیک و باروک شناخته می شود، در حالی که مناطق بیرونی تر میزبان معماری های قرن بیستم و جدیدتر هستند. مکتب گراتس (Graz School) که در سال ۱۹۶۵ تأسیس شد، تأثیر زیادی بر معماری مدرن شهر داشته است و ساختمان های نوآورانه ای مانند خانه های سبز توسط فولکر گینک (Volker Giencke) و مرکز RESOWI توسط گونتر دومنیگ (Günther Domenig) را به وجود آورده است.

قبل از اینکه گراتس پایتخت فرهنگی اروپا شود، پروژه های معماری جدیدی مانند تالار شهر (Stadthalle) (فضایی چند منظوره برای کنفرانس ها و کنسرت ها)، خانه هنر گراتس و جزیره مور به اجرا درآمدند که هر یک به هویت مدرن و هنری شهر افزوده اند.

فستیوال ها و لهجه محلی

گراتس میزبان فستیوال های متعددی است که به غنای فرهنگی آن می افزاید. از جمله مهمترین آن ها می توان به فستیوال موسیقی کلاسیک اشتیریارته (Styriarte) اشاره کرد که از سال ۱۹۸۵ آغاز شد و به بزرگداشت نیکولاس هارننکورت (Nikolaus Harnoncourt)، رهبر ارکستر مشهور که با گراتس ارتباط نزدیکی داشت، می پردازد.

لهجه محلی اشتایریش (Steirisch) که ترکیبی از گویش های باواریایی مرکزی و جنوبی است، بخش مهمی از هویت فرهنگی اشتایرمارک و گراتس به شمار می رود. این لهجه نه تنها در گفتگوهای روزمره، بلکه در برنامه های رادیویی و تلویزیونی محلی نیز به گوش می رسد و نمادی از غرور فرهنگی مردم منطقه است.

آموزش عالی در گراتس: مقصدی برای دانشجویان

گراتس به عنوان شهر دانشجویی شناخته می شود و این عنوان به درستی بر قامت این شهر نشسته است. با وجود چندین دانشگاه و کالج معتبر، گراتس به مقصدی جذاب برای دانشجویان از سراسر جهان تبدیل شده است.

یکی از مهمترین نهادهای آموزشی شهر، دانشگاه کارل-فرانتس گراتس (Karl-Franzens-Universität Graz) است که قدمت آن به سال ۱۵۸۵ بازمی گردد. این دانشگاه با دانشکده های متنوع و برنامه های آموزشی با کیفیت، از دیرباز مکانی برای پرورش ذهن های درخشان بوده است. نام این دانشگاه به افتخار آرشیدوک کارل دوم اتریش و امپراتور فرانتس اول نامگذاری شده است.

علاوه بر دانشگاه گراتس، دانشگاه صنعتی گراتس (Technische Universität Graz) نیز یکی از مراکز پیشرو در زمینه مهندسی و علوم طبیعی در اتریش است. این دانشگاه با تمرکز بر تحقیقات و نوآوری، نقش مهمی در توسعه فناوری و صنعت ایفا می کند.

دیگر موسسات آموزش عالی در گراتس شامل دانشگاه پزشکی گراتس (Medizinische Universität Graz)، دانشگاه هنر گراتس (Universität für Musik und darstellende Kunst Graz) و چندین کالج و آکادمی تخصصی دیگر می شوند. این تنوع در رشته ها و مؤسسات، دانشجویان را قادر می سازد تا در هر زمینه مورد علاقه خود، فرصت های تحصیلی مناسبی بیابند.

جامعه دانشجویی در گراتس بسیار پویا و بین المللی است. بیش از ۶۳,۰۰۰ دانشجو در این شهر تحصیل می کنند که بسیاری از آن ها از کشورهای مختلف هستند. این حضور بین المللی، به گراتس فضایی چندفرهنگی و زنده می بخشد و تبادل دانش و ایده ها را در آن تقویت می کند. زندگی دانشجویی در گراتس، با کافه ها، بارهای دانشجویی و فعالیت های فرهنگی متعدد، تجربه ای فراموش نشدنی را برای دانشجویان فراهم می آورد.

حمل و نقل در گراتس: شهری قابل دسترس

گراتس شهری است که به لطف شبکه حمل و نقل عمومی گسترده و کارآمد خود، به راحتی قابل دسترسی است و کاوش در آن بدون نیاز به خودرو شخصی، تجربه ای لذت بخش خواهد بود.

شبکه حمل و نقل عمومی

سیستم حمل و نقل عمومی گراتس شامل اتوبوس ها و ترامواها می شود که تمام نقاط شهر و حومه آن را به هم متصل می کنند. شش خط اصلی تراموا، از جمله چهار خطی که از ایستگاه تراموای زیرزمینی در ایستگاه مرکزی قطار (Hauptbahnhof) می گذرند و به مرکز شهر می رسند، نقش کلیدی در جابجایی شهروندان و گردشگران دارند. علاوه بر این، هشت مسیر اتوبوس شبانه نیز وجود دارد که در آخر هفته ها و شب های قبل از تعطیلات رسمی خدمات رسانی می کنند و امکان گشت وگذار شبانه را فراهم می آورند.

برای دسترسی به قلعه شلوسبرگ که نماد شهر است، می توان از فونیکولار (Schlossbergbahn)، یک قطار کابلی شیب رو، یا آسانسور شیشه ای (Schlossberg lift) استفاده کرد که هر دو تجربه ای هیجان انگیز را ارائه می دهند.

ایستگاه مرکزی قطار و فرودگاه

ایستگاه مرکزی قطار (Hauptbahnhof) گراتس یک مرکز مهم برای ارتباطات ریلی ملی و بین المللی است. از این ایستگاه می توان به راحتی به شهرهای بزرگ اتریش مانند وین، سالزبورگ و اینسبروک و همچنین شهرهای بین المللی نظیر ماریبور و لیوبلیانا در اسلوونی، زاگرب در کرواسی، بوداپست در مجارستان، پراگ و برنو در جمهوری چک، زوریخ در سوئیس و مونیخ، اشتوتگارت، هایدلبرگ و فرانکفورت در آلمان سفر کرد. قطارهای مستقیم به وین هر ساعت یک بار حرکت می کنند. ایستگاه های قطار محلی نیز در سال های اخیر مدرن سازی شده اند و بخشی از سیستم S-Bahn اشتایرمارک را تشکیل می دهند که شهر را به مناطق حومه و شهرهای نزدیک متصل می کند.

فرودگاه گراتس (Graz Airport) در حدود ۱۰ کیلومتری جنوب مرکز شهر واقع شده و از طریق اتوبوس، قطار، تاکسی و خودرو شخصی قابل دسترسی است. این فرودگاه پروازهای مستقیمی به شهرهای اروپایی نظیر برلین، دوسلدورف، فرانکفورت، هامبورگ، مونیخ، وین و زوریخ دارد که گراتس را به پایتخت های اروپایی متصل می کند.

در سال ۲۰۲۱، طرحی برای ایجاد یک سیستم متروی دو خطه در گراتس پیشنهاد شد که در صورت تحقق، گراتس را به دومین شهر اتریش با سیستم حمل و نقل سریع (پس از وین) تبدیل خواهد کرد و گام مهمی در توسعه زیرساخت های شهری آن خواهد بود.

جمعیت شناسی و اقتصاد گراتس: نمایی از شهر مدرن

گراتس با جمعیتی بیش از ۳۰۰ هزار نفر، دومین شهر بزرگ اتریش پس از وین است و نقش مهمی در ساختار جمعیتی و اقتصادی ایالت اشتایرمارک ایفا می کند. جمعیت گراتس در حال رشد است و این شهر به مرکزی برای جذب افراد از ملیت های مختلف تبدیل شده است که به تنوع فرهنگی آن می افزاید.

بر اساس آمار، از ۱ ژانویه ۲۰۲۵، جمعیت گراتس ۳۰۶,۰۶۸ نفر بوده است. از این تعداد، حدود ۷۱٪ شهروندان اتریشی، ۱۴٪ شهروندان اتحادیه اروپا و ۱۵٪ شهروندان غیر اتحادیه اروپا بوده اند. این ترکیب جمعیتی نشان دهنده جذابیت گراتس به عنوان یک مقصد برای زندگی، تحصیل و کار است. گروه های بزرگی از اتباع خارجی از کشورهای کرواسی، رومانی، آلمان، بوسنی و هرزگوین، ترکیه و مجارستان در این شهر زندگی می کنند که به رنگارنگی فرهنگی گراتس می افزایند.

شهرهای خواهرخوانده

گراتس روابط بین المللی قوی با شهرهای مختلف در سراسر جهان دارد و با تعدادی از آن ها خواهرخوانده است. این روابط به تبادل فرهنگی، اقتصادی و آموزشی کمک می کند:

• مونتکلر، نیوجرسی، ایالات متحده (از ۱۹۵۰)
• کاونتری، انگلستان، بریتانیا (از ۱۹۵۷)
• خرونینگن، هلند (از ۱۹۶۴)
• دارمشتات، آلمان (از ۱۹۶۸)
• تروندهایم، نروژ (از ۱۹۶۸)
• پولا، کرواسی (از ۱۹۷۲)
• تریسته، ایتالیا (از ۱۹۷۳)
• تیمیشوارا، رومانی (از ۱۹۸۲)
• ماریبور، اسلوونی (از ۱۹۸۷)
• پچ، مجارستان (از ۱۹۸۹)
• دوبروونیک، کرواسی (از ۱۹۹۴)
• لیوبلیانا، اسلوونی (از ۲۰۰۱)

این روابط نشان دهنده جایگاه گراتس به عنوان یک شهر جهانی و فعال در عرصه بین المللی است.

از نظر اقتصادی، گراتس یک مرکز مهم برای صنایع و تحقیقات است. این شهر میزبان شرکت های متعددی در زمینه فناوری اطلاعات، خودروسازی (مانند مراکز تحقیق و توسعه Magna Steyr)، و رسانه ای (مانند Styria Media Group) است. بخش آموزش عالی نیز نقش بسزایی در اقتصاد شهر ایفا می کند و با فراهم آوردن نیروی کار ماهر و انجام تحقیقات پیشرفته، به رشد اقتصادی گراتس کمک می کند. همچنین، گراتس به عنوان پایتخت لذت های آشپزی (City of Culinary Delights) شناخته می شود که نشان دهنده اهمیت صنعت گردشگری و غذا در اقتصاد آن است.

بهداشت و درمان در گراتس: امکانات پزشکی پیشرفته

گراتس با داشتن زیرساخت های بهداشتی و درمانی پیشرفته، اطمینان خاطر را برای ساکنان و بازدیدکنندگان خود فراهم می کند. این شهر دارای هفت بیمارستان بزرگ، چندین بیمارستان خصوصی و سانارویوم، و ۴۴ داروخانه است که خدمات پزشکی جامع و با کیفیتی را ارائه می دهند.

یکی از مهمترین مراکز درمانی، بیمارستان دانشگاهی گراتس (LKH-Universitätsklinikum Graz) است که در شرق شهر واقع شده است. این بیمارستان با ۱۵۵۶ تخت و ۷۱۹۰ کارمند، یکی از بزرگترین و مجهزترین بیمارستان های اتریش و اروپای مرکزی محسوب می شود. LKH گراتس به دلیل تحقیقات پزشکی پیشرو و آموزش های تخصصی، شهرت جهانی دارد.

بیمارستان منطقه ای گراتس ۲ (LKH Graz II) نیز با دو شعبه، خدمات تخصصی ارائه می دهد. شعبه غربی (Standort West) در اگنبرگ با ۲۸۰ تخت و حدود ۵۰۰ کارمند، و شعبه جنوبی (Standort Süd) در اشترااسگانگ با ۸۸۰ تخت و ۱۱۰۰ کارمند، به ترتیب در زمینه های عمومی و نورولوژی و روانپزشکی فعالیت می کنند.

دیگر بیمارستان های مهم شهر عبارتند از:

• بیمارستان سوانح AUVA (Unfallkrankenhaus der AUVA): در اگنبرگ با ۱۸۰ تخت، متخصص در درمان سوانح و آسیب ها.
• کلینیک آلبرت شوایتزر (Albert Schweitzer Clinic): بیمارستانی برای سالمندان در غرب شهر با ۳۰۴ تخت.
• بیمارستان سنت جان خدای مهربان (Krankenhaus der Barmherzigen Brüder): با دو شعبه در لند و اگنبرگ، خدمات متنوع پزشکی را فراهم می کند.
• بیمارستان خواهران الیزابتی (Krankenhaus der Elisabethinen): در گریس با ۱۸۲ تخت، متعهد به ارائه مراقبت های دلسوزانه.

علاوه بر بیمارستان های عمومی، گراتس چندین کلینیک خصوصی معتبر نیز دارد که خدماتی لوکس و تخصصی ارائه می دهند، مانند Privatklinik Kastanienhof، Privatklinik Leech و Privatklinik Graz-Ragnitz.

خدمات اورژانس پزشکی (EMS) در گراتس عمدتاً توسط صلیب سرخ اتریش ارائه می شود. این خدمات شامل خودروهای پزشک اورژانس (NEF)، آمبولانس های مجهز به پزشک (NAW) و آمبولانس های معمولی (RTW) است که به صورت شبانه روزی آماده خدمت رسانی هستند. همچنین، آمبولانس های هوایی (مانند هلیکوپتر C12 مستقر در فرودگاه گراتس) نیز برای موارد اورژانسی با نیاز به انتقال سریع، در دسترس هستند. سایر سازمان ها مانند Arbeiter-Samariter-Bund و Malteser Hospitaldienst Austria نیز خدمات آمبولانس برای بیماران غیر اورژانسی ارائه می دهند که شبکه مراقبتی جامعی را در شهر ایجاد کرده است.

افراد مشهور گراتس: از هنرمندان تا دانشمندان

گراتس، در طول تاریخ خود، مهد پرورش و محل زندگی بسیاری از شخصیت های برجسته و تأثیرگذار در عرصه های مختلف بوده است. این افراد نه تنها در اتریش، بلکه در سطح جهان نیز شهرت و تأثیر داشته اند.

یکی از شناخته شده ترین چهره های مرتبط با گراتس، آرنولد شوارتزنگر (Arnold Schwarzenegger)، بازیگر مشهور هالیوود، قهرمان بدنسازی و فرماندار سابق کالیفرنیا است. او هرچند در روستای تال، در چند کیلومتری گراتس به دنیا آمد و بزرگ شد، اما ارتباط نزدیکی با این شهر دارد و نامش همواره با گراتس عجین شده است.

در دنیای علم، گراتس میزبان نوابغی بوده است:

• یوهانس کپلر (Johannes Kepler): ستاره شناس و ریاضی دان آلمانی که قوانین حرکت سیاره ای را کشف کرد، مدتی در گراتس زندگی و تدریس کرد.
• لودویگ بولتزمن (Ludwig Boltzmann): فیزیکدان برجسته اتریشی که در زمینه مکانیک آماری و ترمودینامیک سهم بزرگی داشت، بین سال های ۱۸۶۹ تا ۱۸۹۰ استاد فیزیک ریاضی در گراتس بود.
• نیکولا تسلا (Nikola Tesla): مخترع و مهندس صرب تبار آمریکایی که در زمینه برق و مغناطیس دستاوردهای انقلابی داشت، در سال ۱۸۷۵ در پلی تکنیک گراتس مهندسی برق خواند.
• اروین شرودینگر (Erwin Schrödinger): فیزیکدان نظری اتریشی و برنده جایزه نوبل در مکانیک کوانتومی، در سال ۱۹۳۶ برای مدت کوتاهی رئیس دانشگاه گراتس بود.
• اوتو لووی (Otto Loewi): داروشناس و برنده جایزه نوبل که از سال ۱۹۰۹ تا ۱۹۳۸ در دانشگاه گراتس تدریس می کرد.

در حوزه ادبیات و هنر، گراتس نیز چهره های درخشانی را به جهان معرفی کرده است:

• پیتر هاندکه (Peter Handke): نویسنده و نمایشنامه نویس مشهور اتریشی و برنده جایزه نوبل ادبیات.
• کارل بوم (Karl Böhm): رهبر ارکستر برجسته اتریشی که به خاطر تفسیرهایش از آثار ریشارد اشتراوس و موتسارت شهرت داشت.
• ولفگانگ بائر (Wolfgang Bauer): نویسنده آوانگارد اتریشی.
• نیکولاس هارننکورت (Nicolaus Harnoncourt): رهبر ارکستر بزرگ که در گراتس بزرگ شد و به خاطر تفسیرهای نوآورانه خود از موسیقی باروک شناخته می شود.

گراتس همچنین میزبان شخصیت های تاریخی مهمی از خاندان هابسبورگ بوده است، مانند فردیناند دوم (Ferdinand II)، امپراتور مقدس روم، که در این شهر اقامتگاه داشت و آرامگاهش نیز در کلیسای جامع گراتس قرار دارد. آرشیدوک فرانتس فردیناند (Archduke Franz Ferdinand)، که ترورش جرقه ی جنگ جهانی اول را زد، نیز در گراتس به دنیا آمد.

این لیست تنها گوشه ای از تاثیرگذاری گراتس در تاریخ علم، هنر و سیاست را نشان می دهد و هر یک از این نام ها، فصلی درخشان در کتاب این شهر به شمار می روند.

نکات کاربردی برای بازدید از گراتس

سفر به گراتس، شهری پر از تاریخ، فرهنگ و زیبایی های طبیعی، تجربه ای بی نظیر خواهد بود. برای اینکه این سفر تا حد امکان دلپذیر و راحت باشد، در اینجا چند نکته کاربردی ارائه می شود:

اقامت

گراتس طیف وسیعی از گزینه های اقامتی را برای هر بودجه و سلیقه ای فراهم می کند. از هتل های لوکس در مرکز شهر که دسترسی آسانی به جاذبه های اصلی دارند، تا هتل های بوتیک کوچک و دنج، مهمانخانه های اقتصادی (Hostels) و آپارتمان های اجاره ای، همه در دسترس هستند. توصیه می شود به خصوص در فصول پرگردشگر، رزرو اقامتگاه را از پیش انجام دهید تا از بهترین گزینه ها بهره مند شوید.

تجربه غذاهای محلی

گراتس به عنوان پایتخت لذت های آشپزی (City of Culinary Delights) شهرت دارد و نباید تجربه غذاهای محلی آن را از دست داد. آشپزی اشتایرمارک تحت تأثیر مناطق همسایه، به ویژه اسلوونی و مجارستان، قرار دارد و طعم هایی بی نظیر را ارائه می دهد. حتماً غذاهای زیر را امتحان کنید:

• کدو حلوایی اشتایرمارک (Styrian Pumpkin Seed Oil): روغن کدو حلوایی تیره و خوش طعم که در سالادها و سوپ ها استفاده می شود.
• Backhendl: مرغ سوخاری به سبک اتریشی، که بسیار محبوب است.
• Kernölstrudel: نوعی اشترودل شور با روغن کدو حلوایی.
• Eierschwammerlgulasch: خورشت قارچ لذیذ.
• Buschenschank: رستوران های سنتی در تاکستان ها که شراب محلی و غذاهای سرد اشتایرمارک را سرو می کنند.

بازارهای محلی مانند بازار فارماتسی (Bauernmarkt) در میدان اصلی، فرصت خوبی برای چشیدن محصولات تازه و محلی و آشنایی با فرهنگ غذایی شهر است.

فرصت های خرید

گراتس برای علاقه مندان به خرید نیز جذابیت های خود را دارد. خیابان های هرنگاسه (Herrengasse) و اسپوراگاسه (Sporgasse) در مرکز شهر، میزبان فروشگاه های مد، جواهرات و سوغاتی هستند. مراکز خرید بزرگ مانند Kastner & Öhler که یکی از قدیمی ترین و بزرگترین فروشگاه های بزرگ اتریش است، مجموعه ای از برندهای بین المللی و محلی را ارائه می دهند. برای تجربه خریدی متفاوت تر، می توانید به بازارهای هفتگی محلی سر بزنید که انواع محصولات دست ساز، غذاهای تازه و هنرهای دستی را عرضه می کنند.

نکات فرهنگی و آداب و رسوم

• مردم اتریش و به ویژه گراتس، افرادی مودب و منظم هستند. احترام به نوبت و رعایت سکوت در مکان های عمومی مانند حمل و نقل و موزه ها اهمیت دارد.
• دادن انعام (Tip) در رستوران ها و کافه ها مرسوم است و معمولاً حدود ۵ تا ۱۰ درصد مبلغ صورت حساب می باشد.
• آلمانی زبان رسمی است، اما بسیاری از جوانان و شاغلین در بخش گردشگری به زبان انگلیسی نیز مسلط هستند. یادگیری چند عبارت ساده آلمانی می تواند مفید باشد.
• گراتس یک شهر بسیار امن است، اما همیشه مراقب وسایل شخصی خود باشید، به خصوص در مکان های شلوغ.
• برای گشت وگذار در مرکز شهر، پیاده روی بهترین راه است تا بتوانید از جزئیات معماری و فضای دلنشین شهر لذت ببرید. برای فواصل طولانی تر، از تراموا و اتوبوس استفاده کنید.

با در نظر گرفتن این نکات، می توانید سفری پربار و به یاد ماندنی به شهر گراتس داشته باشید و از تمام زیبایی ها و جذابیت های آن نهایت استفاده را ببرید.