نمونه اقرارنامه ابراء مهریه (متن کامل و قابل دانلود)
نمونه اقرارنامه ابراء مهریه
ابراء مهریه به معنای چشم پوشی و گذشت قطعی زن از تمام یا بخشی از مهریه خود است که یک اقدام یک طرفه و غیرقابل برگشت به شمار می رود. این تصمیم، ذمه مرد را از پرداخت مهریه بری می سازد و اغلب با انگیزه های گوناگونی همچون طلاق توافقی، بهبود روابط زوجین یا دلایل شخصی دیگر، اتخاذ می شود. فهم دقیق تبعات حقوقی و مراحل قانونی این اقدام برای زوجه از اهمیت بالایی برخوردار است تا از هرگونه پشیمانی و مشکل احتمالی در آینده جلوگیری شود.
در پیچ و خم های زندگی زناشویی، گاهی اوقات تصمیماتی گرفته می شود که نه تنها بر روابط زوجین، بلکه بر آینده مالی و حقوقی آن ها نیز تأثیرات عمیقی می گذارد. یکی از این تصمیمات مهم و حساس، ابراء مهریه است. ابراء مهریه فراتر از یک بخشش ساده مالی است؛ این اقدام از منظر حقوقی، دارای ویژگی های منحصر به فردی است که شناخت آن ها برای هر فردی که در آستانه چنین تصمیمی قرار می گیرد، حیاتی است.
هدف از این مقاله، گشودن مسیری روشن و ارائه راهنمایی جامع و کاربردی برای زنانی است که قصد ابراء مهریه یا سایر حقوق مالی خود را دارند و نیز مردانی که می خواهند از صحت و اعتبار این اسناد اطمینان یابند. این راهنما نه تنها به تعریف و تبیین مفاهیم حقوقی می پردازد، بلکه با بررسی سناریوهای مختلف، اهمیت سند رسمی، مراحل عملی تنظیم اقرارنامه و نکات حقوقی مهم، تلاش می کند تا مخاطبان را با آگاهی کامل در این مسیر پیچیده همراهی کند.
شناخت کامل این فرآیند به افراد کمک می کند تا با دیدی باز و مستند، تصمیم گیری کرده و پیش از هر اقدامی، با مشاوره حقوقی تخصصی، از هرگونه عواقب ناخواسته پیشگیری نمایند.
مفهوم شناسی ابراء مهریه و تفاوت های کلیدی
برای گام نهادن در مسیر ابراء مهریه، لازم است ابتدا با ماهیت حقوقی این اصطلاح و تفاوت های آن با مفاهیم مشابه آشنا شد. درک دقیق این تمایزات، از سردرگمی ها جلوگیری کرده و به تصمیم گیری آگاهانه تر کمک شایانی می کند.
ابراء مهریه چیست؟
ابراء مهریه، در تعریف حقوقی خود، یک ایقاع محسوب می شود؛ به این معنا که تنها با اراده یک طرفه زوجه، یعنی زن، و بدون نیاز به پذیرش یا قبول زوج (مرد)، محقق می گردد. زوجه با این اقدام، حق دینی خود را که همان مهریه است، ساقط می کند و ذمه زوج را از پرداخت آن بری می سازد.
ماده ۲۸۹ قانون مدنی ایران به صراحت بیان می دارد: ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر نماید. مهم ترین ویژگی ابراء، رجوع ناپذیری و قطعی بودن آن است. زمانی که زنی مهریه خود را ابراء می کند، دیگر تحت هیچ شرایطی نمی تواند به آن بازگردد و مجدداً مهریه خود را مطالبه کند. این ویژگی، ابراء را به تصمیمی بسیار جدی و با عواقب غیرقابل بازگشت تبدیل می کند.
تفاوت ابراء مهریه با بذل مهریه
با وجود شباهت ظاهری، ابراء و بذل مهریه دو مفهوم حقوقی کاملاً متفاوت هستند:
- ماهیت حقوقی: ابراء، همان طور که ذکر شد، ایقاع است و نیاز به قبول زوج ندارد. در مقابل، بذل مهریه نوعی عقد یا توافق است که معمولاً در ازای طلاق خلع یا مبارات صورت می گیرد. در بذل، زن مهریه خود را به مرد می بخشد و مرد نیز آن را قبول می کند.
- نیاز به قبول زوج: برای ابراء، نیازی به موافقت یا حضور مرد در دفترخانه نیست، اگرچه از نظر عملی و برای اطمینان بیشتر، حضور زوج در دفترخانه جهت اطلاع و تأیید می تواند مفید باشد. اما بذل، ماهیت عقدی دارد و نیازمند قبول زوج است.
- قابلیت رجوع: این مهم ترین تفاوت است. ابراء مهریه، به هیچ عنوان قابل رجوع نیست. اما در بذل مهریه (در طلاق خلع و مبارات)، زن در مدت عده طلاق، حق رجوع به مهریه بذل شده را دارد. اگر زن در این مدت به مهریه بذل شده رجوع کند، طلاق از نوع بائن به رجعی تبدیل می شود و مرد نیز حق رجوع به زن را پیدا می کند.
تفاوت ابراء مهریه با صلح مهریه
صلح مهریه نیز یکی دیگر از راه های بخشیدن مهریه است که با ابراء تفاوت دارد:
- ماهیت حقوقی: صلح، یک عقد است که می تواند معوض (در ازای چیزی) یا غیرمعوض (مجانی) باشد. در صلح، طرفین بر سر موضوعی به توافق می رسند و این توافق لازم الاجراست.
- قابلیت رجوع: در صلح نیز مانند ابراء، غالباً امکان رجوع وجود ندارد، مگر اینکه عقد صلح به صورت خیاری (با حق فسخ) تنظیم شده باشد یا شرایط خاصی برای فسخ آن پیش بینی شود. با این حال، ماهیت عقدی صلح آن را از ایقاعی بودن ابراء متمایز می کند.
تفاوت ابراء مهریه با هبه مهریه
هبه (بخشش) مهریه نیز نوع دیگری از گذشت از مهریه است که تفاوت های بنیادینی با ابراء دارد:
- ماهیت حقوقی: هبه یک عقد است و نیازمند ایجاب از سوی واهب (زن) و قبول از سوی متهب (مرد) است.
- قابلیت رجوع: مهم ترین تفاوت در این است که هبه، یک عقد جایز است و زن می تواند در طول زندگی مشترک یا حتی پس از آن (در صورت بقای عین موهوبه)، از هبه خود رجوع کند. این قابلیت رجوع، هبه را به گزینه ای بسیار متفاوت و ناپایدارتر از ابراء تبدیل می کند. تنها در صورتی که عین موهوبه تلف شده باشد یا زن هبه را به قصد قربت انجام داده باشد، امکان رجوع وجود ندارد.
سناریوها و دلایل ابراء مهریه (چه زمانی از اقرارنامه ابراء استفاده می شود؟)
تصمیم به ابراء مهریه، معمولاً تحت تأثیر مجموعه ای از شرایط و انگیزه های فردی و خانوادگی قرار می گیرد. این تصمیم می تواند در لحظات حساس زندگی، مانند طلاق، یا در بستری از تلاش برای بهبود روابط زناشویی اتخاذ شود. شناخت این سناریوها، درک عمیق تری از دلایل پشت این اقدام حقوقی به دست می دهد.
ابراء مهریه در طلاق توافقی
یکی از رایج ترین سناریوهای ابراء مهریه، در زمان طلاق توافقی رخ می دهد. زمانی که زوجین به این نتیجه می رسند که ادامه زندگی مشترک برایشان مقدور نیست و تصمیم به جدایی مسالمت آمیز می گیرند، ابراء مهریه می تواند نقش مهمی ایفا کند.
- نقش ابراء در تسهیل فرایند طلاق: در طلاق توافقی، یکی از اصلی ترین نقاط بحث و چالش، مسائل مالی، به ویژه مهریه است. ابراء مهریه توسط زوجه، روند طلاق را به شکل قابل توجهی تسریع کرده و پیچیدگی های دادگاهی را کاهش می دهد. این اقدام نشان دهنده اراده زن برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات است.
- ابراء مهریه در قبال حق طلاق یا سایر حقوق: گاهی اوقات، ابراء مهریه یک تصمیم کاملاً یک طرفه و مجانی نیست، بلکه بخشی از یک توافق بزرگ تر بین زوجین است. برای مثال، زن ممکن است در ازای ابراء مهریه خود، حق طلاق (وکالت بلاعزل در طلاق) را از زوج دریافت کند. این حق به او امکان می دهد تا در آینده، بدون نیاز به رضایت مرد، خود را مطلقه سازد. همچنین، می تواند در قبال اسقاط سایر حقوق مالی (مانند نفقه، اجرت المثل یا شرط تنصیف) یا حتی توافق بر سر حضانت فرزندان، مهریه را ابراء کند. این نوع توافقات، نیازمند دقت و تنظیم سند جامع و شفاف در دفتر اسناد رسمی است تا هر دو طرف از حقوق خود مطمئن باشند.
ابراء مهریه بدون قصد طلاق
همه ابراءهای مهریه با قصد جدایی صورت نمی گیرند. در بسیاری از موارد، زن بدون هیچ گونه قصد طلاق و در اوج محبت و همدلی، تصمیم به این اقدام می گیرد. این سناریو، جنبه های عمیق تر و انسانی تری از روابط زناشویی را به نمایش می گذارد.
- بهبود روابط زوجین (هدیه، رفع دغدغه مالی زوج): گاهی اوقات، زن برای ابراز علاقه و تحکیم بنیان خانواده، یا برای کاهش بار روانی و مالی همسرش، مهریه خود را ابراء می کند. این اقدام می تواند به عنوان یک هدیه سخاوتمندانه تلقی شود که نشان دهنده اعتماد و فداکاری زن نسبت به مرد و زندگی مشترک است. مرد ممکن است در طول زندگی مشترک، همواره نگران پرداخت مهریه باشد و این دغدغه، می تواند بر کیفیت روابط تأثیر بگذارد. ابراء مهریه در چنین شرایطی، آرامش خاطر را برای زوج به ارمغان آورده و به بهبود کیفیت زندگی مشترک کمک می کند.
- دلایل شخصی یا مذهبی: برخی زنان ممکن است به دلایل شخصی یا باورهای مذهبی خود، مهریه را به عنوان یک حق نخواهند و از آن چشم پوشی کنند. این تصمیم، کاملاً بر اساس اعتقادات و جهان بینی فردی آن هاست و نشان دهنده احترام به ارزش های اخلاقی و معنوی در زندگی زناشویی است.
ابراء مهریه در قبال اسقاط سایر حقوق یا شروط
همان طور که پیش تر اشاره شد، ابراء مهریه ممکن است بخشی از یک توافق گسترده تر باشد که شامل اسقاط سایر حقوق و شروط مالی نیز می شود. این نوع توافقات، معمولاً با هدف حل و فصل جامع تمامی مسائل مالی و حقوقی میان زوجین انجام می پذیرد.
- مانند اسقاط شرط تنصیف (تقسیم دارایی): یکی از موارد مهمی که می تواند در ازای ابراء مهریه مورد توافق قرار گیرد، اسقاط شرط تنصیف اموال است. شرط تنصیف، یکی از شروط ضمن عقد نکاح است که بر اساس آن، در صورت طلاق به درخواست مرد و بدون قصور از سوی زن، مرد مکلف است تا نصف دارایی خود را که در طول زندگی مشترک به دست آورده، به زن منتقل کند. اگر زوجه بخواهد این حق را نیز ساقط کند، می تواند آن را در اقرارنامه ابراء مهریه به صراحت ذکر کرده و بدین ترتیب، تمامی حقوق مالی خود را یکجا و به صورت قطعی ساقط نماید.
پوشش جامع حقوق مالی در اقرارنامه ابراء
اهمیت اقرارنامه ابراء مهریه، تنها به مهریه محدود نمی شود؛ این سند می تواند ابزاری قدرتمند برای تسویه کامل تمامی حقوق مالی زوجه باشد. اما برای دستیابی به این هدف، لزوم وضوح و صراحت در متن سند، از اهمیت بالایی برخوردار است. هرگونه ابهام یا کوتاهی در ذکر حقوق ابراء شده، می تواند در آینده به دعاوی حقوقی منجر شود.
اهمیت تصریح به حقوق ابراء شده
یکی از اصول بنیادین در تنظیم هرگونه سند حقوقی، به ویژه اقرارنامه ابراء، شفافیت و صراحت کامل است. هر حقی که زوجه قصد ابراء آن را دارد، باید به طور واضح و بدون هرگونه ابهام در متن سند قید شود. این امر مانع از تفاسیر گوناگون در آینده شده و از هرگونه ادعای مجدد از سوی زوجه جلوگیری می کند.
تصور کنید زنی قصد دارد مهریه و نفقه خود را ابراء کند، اما در سند تنها به ابراء مهریه اشاره می شود. در آینده، زوجه می تواند مدعی مطالبه نفقه خود شود، چرا که در سند به آن تصریح نشده بود. اینجاست که اهمیت درج دقیق و جزئی تمامی حقوق مالی ابراء شده، نمایان می شود.
سایر حقوق مالی قابل ابراء (علاوه بر مهریه)
علاوه بر مهریه، حقوق مالی دیگری نیز وجود دارند که زوجه می تواند در اقرارنامه ابراء، آن ها را ساقط کند. این حقوق شامل موارد زیر است:
- نفقه (گذشته و آینده): نفقه، حق مالی است که مرد در طول زندگی مشترک و در دوران عده طلاق رجعی، باید به زن پرداخت کند. زوجه می تواند هم نفقه معوقه (گذشته) و هم نفقه جاری (آینده) را ابراء کند.
- اجرت المثل ایام زوجیت: این حق، پاداشی است که به زن در ازای کارهایی که بدون قصد تبرع (مجانی) در خانه همسر انجام داده، پرداخت می شود. در صورت طلاق، زن می تواند اجرت المثل را مطالبه کند، مگر اینکه آن را ابراء کرده باشد.
- نحله: نحله، هدیه ای است که دادگاه در صورت طلاق غیرمدخوله (قبل از نزدیکی) به زن پرداخت می کند.
- شرط تنصیف اموال: همان طور که پیش تر توضیح داده شد، این شرط به تقسیم نیمی از اموال کسب شده توسط مرد در دوران زندگی مشترک، در صورت طلاق به درخواست مرد و بدون تقصیر زن، اشاره دارد. زوجه می تواند این حق را نیز به صراحت ابراء کند.
- سایر شروط مالی ضمن عقد نکاح: هرگونه شرط مالی دیگری که ضمن عقد نکاح درج شده باشد، مانند حق سکونت، نیز می تواند مورد ابراء قرار گیرد.
نحوه درج این موارد در متن اقرارنامه
برای درج دقیق این حقوق در متن اقرارنامه، باید از عباراتی صریح و جامع استفاده شود. در اینجا چند مثال کوتاه برای روشن شدن موضوع ارائه می شود:
- برای مهریه: اینجانبه [نام زوجه]، تمامی [عدد] سکه تمام بهار آزادی به عنوان مهریه مندرج در سند نکاحیه شماره [شماره] مورخ [تاریخ] را به همسر دائم خود [نام زوج] ابراء می نمایم.
- برای نفقه: همچنین، تمامی حقوق مالی مربوط به نفقه اعم از نفقه گذشته و آینده را از ذمه ایشان ابراء می نمایم.
- برای اجرت المثل و نحله: حقوق مالی ناشی از اجرت المثل ایام زوجیت و نحله را نیز به طور کامل ساقط می نمایم.
- برای شرط تنصیف: شرط تنصیف اموال مندرج در عقدنامه را نیز به طور مطلق از خود سلب و ساقط می نمایم.
این عبارات باید با دقت و توسط سردفتر یا وکیل متخصص تنظیم شوند تا هیچ گونه ابهامی باقی نماند.
اهمیت و مزایای تنظیم اقرارنامه ابراء به صورت سند رسمی
تصمیم به ابراء مهریه، یک تصمیم حساس و با تبعات بلندمدت است؛ از این رو، نحوه ثبت و مستندسازی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در میان گزینه های موجود، تنظیم اقرارنامه به صورت سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی، مزایا و اعتبار بی نظیری دارد که آن را به بهترین و مطمئن ترین روش تبدیل می کند.
اعتبار و قدرت اثباتی سند رسمی
سند رسمی، سندی است که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مأمورین رسمی در حدود صلاحیت آن ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد. این نوع سند، در محاکم قضایی و ادارات دولتی، از اعتبار و قدرت اثباتی بسیار بالایی برخوردار است.
- غیرقابل انکار و تردید بودن (مگر با ادعای جعل): بر اساس ماده ۷۰ قانون ثبت اسناد و املاک، سندی که مطابق قوانین به ثبت رسیده، تمام محتویات و امضاهای آن معتبر خواهد بود، مگر اینکه جعلیت آن ثابت شود. این بدان معناست که در برابر سند رسمی، نمی توان ادعای انکار یا تردید کرد و تنها با ادعای جعل می توان آن را زیر سؤال برد که اثبات جعل نیز فرآیندی دشوار است. این ویژگی، آرامش خاطر را برای زوج به ارمغان می آورد که دیگر زوجه قادر به انکار ابراء مهریه نیست.
- لازم الاجرا بودن بدون نیاز به حکم دادگاه: یکی دیگر از مزایای بزرگ سند رسمی، خاصیت اجرایی آن است. به این معنا که پس از تنظیم سند رسمی ابراء مهریه، مرد می تواند بدون نیاز به طرح دعوا در دادگاه و دریافت حکم قضایی، مستقیماً به اداره اجرای ثبت مراجعه کرده و درخواست ابطال اجراییه مهریه (در صورت وجود) یا جلوگیری از صدور آن را مطرح کند. این خاصیت اجرایی، سرعت و قطعیت بالایی به فرآیند می بخشد و از اتلاف وقت و هزینه های دادرسی جلوگیری می کند.
مشکلات و خطرات سند عادی
در مقابل سند رسمی، سند عادی قرار دارد که توسط افراد بدون دخالت مأمورین رسمی تنظیم می شود، مانند دست نوشته ها یا قولنامه هایی که در بنگاه های املاک تنظیم می گردند.
- نیاز به اثبات اصالت در دادگاه: مهم ترین مشکل سند عادی این است که اعتبار آن در برابر سند رسمی نکاحیه (عقدنامه) که خود یک سند رسمی است، بسیار پایین است. در صورت مطالبه مهریه توسط زن، اگر مرد بخواهد به یک سند عادی ابراء مهریه استناد کند، باید اصالت و صحت آن سند را در دادگاه به اثبات برساند. این فرآیند، زمان بر و پرهزینه است و ممکن است با چالش هایی مانند انکار یا تردید زوجه مواجه شود.
- عدم اعتبار کافی در برابر سند رسمی نکاحیه: از آنجا که مهریه در سند نکاحیه (سند رسمی) ثبت شده است، ساقط کردن آن با یک سند عادی، از نظر حقوقی با استحکام کافی همراه نیست. دادگاه ها معمولاً در برابر سند رسمی، سند عادی را با احتیاط و دقت بیشتری بررسی می کنند و اثبات اصالت آن را بر عهده مدعی (زوج) می گذارند.
- عدم امکان جلوگیری از عملیات اجرایی مهریه: اگر زوجه پیش از ارائه سند عادی ابراء، اجراییه مهریه صادر کرده باشد، مرد نمی تواند تنها با ارائه سند عادی، عملیات اجرایی را متوقف کند. برای این کار، او باید ابتدا در دادگاه، اعتبار و اصالت سند عادی را اثبات کرده و سپس حکم قضایی برای توقف عملیات اجرایی دریافت کند که این فرآیند می تواند طولانی و طاقت فرسا باشد.
نقش دفاتر اسناد رسمی
دفاتر اسناد رسمی، ستون فقرات نظام ثبت اسناد و محلی برای ایجاد امنیت و اعتبار حقوقی در جامعه هستند. در مورد ابراء مهریه، نقش آن ها بسیار حیاتی است:
- مشاوره حقوقی توسط سردفتر: سردفتران، علاوه بر وظیفه تنظیم سند، مشاوران حقوقی معتمدی نیز هستند. آن ها قبل از تنظیم سند، تمامی جوانب حقوقی و عواقب ابراء مهریه را به زوجه توضیح می دهند و از صحت قصد و اراده او اطمینان حاصل می کنند.
- تنظیم سند مطابق با قوانین و مقررات: سردفتران، با اشراف کامل به قوانین و مقررات مربوطه، اقرارنامه را به گونه ای تنظیم می کنند که جامع، صریح و بدون ابهام باشد و تمامی حقوق مورد نظر زوجه برای ابراء، به دقت در آن قید شود.
- احراز هویت و صحت قصد و اراده زوجه: یکی از مهم ترین وظایف سردفتر، احراز هویت زوجه و اطمینان از سلامت عقلانی و اراده آزاد او برای انجام این اقدام است. سردفتر باید مطمئن شود که زوجه تحت هیچ گونه اکراه، اجبار یا تهدید قرار ندارد و با میل و اختیار کامل اقدام به ابراء مهریه می کند. این احراز، اعتبار و غیرقابل خدشه بودن سند را تضمین می کند.
سند رسمی ابراء مهریه، تضمینی برای آرامش خاطر زوج و جلوگیری از هرگونه ادعای آتی از سوی زوجه است و به همین دلیل، انتخاب این روش، راهی عاقلانه و مطمئن محسوب می شود.
مراحل عملی تنظیم اقرارنامه ابراء مهریه در دفتر اسناد رسمی
تنظیم اقرارنامه ابراء مهریه در دفتر اسناد رسمی، فرآیندی مشخص و مرحله به مرحله است که با رعایت اصول و دقت لازم، می تواند به بهترین شکل انجام شود. آشنایی با این مراحل، به زوجه کمک می کند تا با آمادگی کامل و بدون دغدغه، اقدام به این کار کند.
گام اول: مشاوره حقوقی پیش از مراجعه به دفترخانه
قبل از هرگونه اقدام عملی، توصیه اکید می شود که زوجه با یک وکیل متخصص خانواده یا مشاور حقوقی مجرب مشورت کند. این مرحله، حیاتی ترین گام است، چرا که تبعات ابراء مهریه دائمی و غیرقابل برگشت است. مشاور حقوقی می تواند:
- تمامی جنبه های حقوقی و پیامدهای ابراء را به زوجه توضیح دهد.
- تفاوت های ابراء با بذل، صلح و هبه را به او یادآوری کند.
- از صحت قصد و اراده زوجه اطمینان حاصل کرده و او را از هرگونه اکراه یا اجبار دور سازد.
- به زوجه در انتخاب دقیق حقوق مالی که قصد ابراء آن ها را دارد، یاری رساند.
گام دوم: جمع آوری مدارک لازم
پس از تصمیم گیری آگاهانه و دریافت مشاوره، نوبت به جمع آوری مدارک مورد نیاز می رسد. این مدارک، برای احراز هویت زوجه و مستندسازی قانونی فرآیند ضروری هستند.
گام سوم: مراجعه به دفتر اسناد رسمی (با حضور زوجه)
زوجه شخصاً باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند. حضور زوج برای ابراء مهریه الزامی نیست، زیرا ابراء یک ایقاع (عمل حقوقی یک طرفه) است و نیاز به قبول طرف مقابل ندارد. با این حال، در برخی موارد، برای اطمینان بیشتر و در صورت نیاز به توافقات دیگر (مانند وکالت در طلاق)، ممکن است حضور زوج نیز توصیه شود.
گام چهارم: توضیح سردفتر و تنظیم پیش نویس سند
در دفترخانه، سردفتر یا نماینده او، ابتدا مجدداً تمامی جوانب ابراء مهریه و حقوق ابراء شده را به زوجه توضیح می دهد. این توضیح شامل ماهیت غیرقابل رجوع بودن ابراء و لیست دقیق حقوقی است که زوجه قصد ساقط کردن آن ها را دارد. سپس، بر اساس اظهارات زوجه و مدارک ارائه شده، پیش نویس اقرارنامه تنظیم می شود.
گام پنجم: مطالعه دقیق، تأیید و امضای سند
پس از تنظیم پیش نویس، زوجه باید متن سند را با دقت کامل مطالعه کند. این مرحله بسیار مهم است؛ زوجه باید مطمئن شود که تمامی اطلاعات، به ویژه لیست حقوق مالی ابراء شده، به درستی و به طور کامل در سند درج شده است. در صورت هرگونه ابهام یا سؤال، باید از سردفتر توضیح بخواهد. پس از اطمینان کامل، زوجه سند را امضا و اثر انگشت می زند.
گام ششم: پرداخت هزینه ها و دریافت نسخ سند
پس از امضا و ثبت سند، زوجه باید هزینه های مربوط به حق التحریر و حق الثبت را پرداخت کند. این هزینه ها بر اساس تعرفه های مصوب کانون سردفتران و دفتریاران محاسبه می شود. در نهایت، نسخه هایی از سند اقرارنامه ابراء مهریه به زوجه تحویل داده می شود تا برای مراجعات آتی و نگهداری، در اختیار داشته باشد.
مدارک مورد نیاز جهت ابراء مهریه
برای تنظیم اقرارنامه ابراء مهریه، نیاز به ارائه مدارک خاصی است تا هویت زوجه احراز و جزئیات حقوقی به دقت ثبت شود. جمع آوری این مدارک پیش از مراجعه به دفترخانه، روند کار را تسریع می بخشد.
- اصل شناسنامه و کارت ملی معتبر زوجه: این مدارک برای احراز هویت دقیق زوجه و اطمینان از صحت اطلاعات سجلی او ضروری است.
- اصل سند ازدواج (عقدنامه): سند ازدواج، مبنای قانونی مهریه است و برای مشاهده میزان مهریه و سایر شروط ضمن عقد، ارائه آن الزامی است.
- گواهی رشد برای افراد کمتر از ۱۸ سال (در صورت لزوم): اگر زوجه زیر ۱۸ سال تمام باشد، از نظر قانونی فاقد اهلیت کامل برای انجام اعمال حقوقی مالی محسوب می شود. در این صورت، برای ابراء مهریه، لازم است گواهی رشد از دادگاه ارائه دهد تا اثبات شود که توانایی تشخیص و تصمیم گیری عقلانی در امور مالی را دارد. بدون این گواهی، اقدام به ابراء مهریه ممکن نخواهد بود.
- حضور معرفین یا شهود (در صورت تشخیص سردفتر): بر اساس ماده ۵۰ قانون ثبت، هرگاه مسئول دفتر در هویت متعاملین یا طرفی که تعهد کرده است تردید داشته باشد باید دو نفر از اشخاص معروف و معتمد حضوراً هویت آنان را تصدیق و مسئول دفتر مراتب را در دفتر ثبت و به امضای شهود رسانیده و این نکته را در خود اسناد نیز قید نماید. بنابراین، حضور شهود یا معرفین، همیشه الزامی نیست و تنها در صورتی که سردفتر در هویت زوجه تردید داشته باشد، درخواست حضور دو نفر شاهد معتمد برای احراز هویت زوجه را مطرح می کند. این امر بیشتر برای اطمینان از صحت هویت زوجه و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی است.
نکته مهم: همان طور که قبلاً ذکر شد، حضور زوج برای ابراء مهریه الزامی نیست. این اقدام کاملاً یک طرفه از سوی زوجه صورت می گیرد. اما در شرایطی که توافقات دیگری نیز میان زوجین وجود دارد (مانند اعطای وکالت در طلاق به زوجه)، حضور زوج نیز ممکن است لازم باشد تا این توافقات نیز در سند جداگانه یا در همان سند اقرارنامه به صورت رسمی ثبت شوند.
نمونه های کاربردی اقرارنامه ابراء مهریه (متن اصلی)
برای تسهیل در فهم و درک ساختار اقرارنامه ابراء مهریه، در این بخش به ارائه نمونه هایی از متن اقرارنامه می پردازیم. این نمونه ها، قالب های کلی هستند و باید با اطلاعات شخصی و جزئیات مربوط به هر پرونده تکمیل شوند.
نمونه ۱: اقرارنامه ابراء تمام و کمال مهریه
این نمونه، برای حالتی است که زوجه قصد دارد تمامی مهریه خود را به طور کامل ابراء کند و دیگر هیچ گونه حقی نسبت به آن نداشته باشد. در این اقرارنامه، تنها به مهریه اشاره می شود و سایر حقوق مالی زوجه، محفوظ می مانند.
متن استاندارد:
بسمه تعالی
اقرارنامه ابراء مهریه
در تاریخ [تاریخ تنظیم سند] در دفتر اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان] حاضر شدند:
سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه]، فرزند [نام پدر زوجه]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه زوجه]، صادره از [محل صدور شناسنامه]، با کد ملی [کد ملی زوجه]، متولد [تاریخ تولد زوجه]، به شماره تلفن [شماره تماس زوجه] و آدرس سکونت [آدرس کامل زوجه]، زوجه سند نکاحیه شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ عقد] تنظیم شده در دفتر رسمی ازدواج شماره [شماره دفتر ازدواج]،
که در کمال صحت مزاج، عقل و اراده و اختیار کامل، اقرار و اعلام نمودند:
به موجب این سند رسمی، اینجانبه سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه]، ذمه همسر دائم خود، جناب آقای [نام و نام خانوادگی زوج]، فرزند [نام پدر زوج]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه زوج] و کد ملی [کد ملی زوج] را از پرداخت تمامی مهریه مندرج در سند نکاحیه فوق الذکر، به میزان [تعداد دقیق سکه یا مبلغ مهریه]، تماماً و به صورت کامل، بری نموده و از حق خود به اختیار نسبت به تمامی میزان مهریه مذکور صرف نظر نموده و می نمایم. بنابراین، دیگر هیچ گونه حق و حقوقی از بابت مهریه مندرج در سند ازدواج مزبور بر عهده همسرم نمی باشد و لذا از تاریخ تحریر این سند، تحت هر عنوان از عناوین مربوطه، ادعا و آغاز سخنی نمایم، از درجه اعتبار ساقط است.
ضمناً اینجانبه ضمن عقد خارج لازم (شفاهی/ کتبی) منعقده بین خود و همسرم، کلیه ادعاها و اعتراضات بعدی و احتمالی خود را تحت هر عنوان پیش بینی شده یا نشده، از خود سلب و ساقط نمودم و می نمایم. این اقرارنامه به درخواست اینجانبه تنظیم و به ثبت رسید و اینجانبه با علم و اطلاع کامل از مفاد و مندرجات آن، اقدام به امضاء نمودم.
امضاء و اثر انگشت زوجه:
مهر و امضای سردفتر:
نمونه ۲: اقرارنامه ابراء مهریه و سایر حقوق مالی (نفقه، اجرت المثل، نحله، شرط تنصیف)
این نمونه، یک متن جامع تر است که علاوه بر مهریه، سایر حقوق مالی زوجه مانند نفقه، اجرت المثل، نحله و شرط تنصیف را نیز پوشش می دهد. این سند، برای مواردی مناسب است که زوجه قصد دارد تمامی مطالبات مالی خود را به طور یکجا ابراء کند.
متن جامع:
بسمه تعالی
اقرارنامه ابراء مهریه و سایر حقوق مالی
در تاریخ [تاریخ تنظیم سند] در دفتر اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان] حاضر شدند:
سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه]، فرزند [نام پدر زوجه]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه زوجه]، صادره از [محل صدور شناسنامه]، با کد ملی [کد ملی زوجه]، متولد [تاریخ تولد زوجه]، به شماره تلفن [شماره تماس زوجه] و آدرس سکونت [آدرس کامل زوجه]، زوجه سند نکاحیه شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ عقد] تنظیم شده در دفتر رسمی ازدواج شماره [شماره دفتر ازدواج]،
که در کمال صحت مزاج، عقل و اراده و اختیار کامل، اقرار و اعلام نمودند:
به موجب این سند رسمی، اینجانبه سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه]، ذمه همسر دائم خود، جناب آقای [نام و نام خانوادگی زوج]، فرزند [نام پدر زوج]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه زوج] و کد ملی [کد ملی زوج] را از پرداخت تمامی مهریه مندرج در سند نکاحیه فوق الذکر، به میزان [تعداد دقیق سکه یا مبلغ مهریه]، و همچنین تمامی سایر حقوق مالی زوجه اعم از نفقه (گذشته و آینده)، اجرت المثل ایام زوجیت، نحله و هر آنچه از حقوق مالی ناشی از سند نکاحیه مزبور و زوجیت و تعهدات ناشی از شروط ضمن عقد نکاح (از جمله حق شرط تنصیف اموال) حاصل شده یا خواهد شد، تماماً و به صورت کامل بری نموده و از کلیه این حقوق خود به اختیار صرف نظر نموده و می نمایم. لذا از تاریخ تحریر این سند، تحت هر عنوان از عناوین مربوطه، ادعا و آغاز سخنی نمایم، از درجه اعتبار ساقط است.
ضمناً اینجانبه ضمن عقد خارج لازم (شفاهی/ کتبی) منعقده بین خود و همسرم، کلیه ادعاها و اعتراضات بعدی و احتمالی خود را تحت هر عنوان پیش بینی شده یا نشده، از خود سلب و ساقط نمودم و می نمایم. این اقرارنامه به درخواست اینجانبه تنظیم و به ثبت رسید و اینجانبه با علم و اطلاع کامل از مفاد و مندرجات آن، اقدام به امضاء نمودم.
امضاء و اثر انگشت زوجه:
مهر و امضای سردفتر:
نمونه ۳: اقرارنامه ابراء بخشی از مهریه (با تعیین مقدار)
گاهی زوجه تنها قصد دارد بخشی از مهریه خود را ابراء کند و مابقی آن را برای خود محفوظ بدارد. در این حالت، تعیین دقیق مقدار ابراء شده از اهمیت زیادی برخوردار است.
متن مربوطه:
بسمه تعالی
اقرارنامه ابراء بخشی از مهریه
در تاریخ [تاریخ تنظیم سند] در دفتر اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان] حاضر شدند:
سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه]، فرزند [نام پدر زوجه]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه زوجه]، صادره از [محل صدور شناسنامه]، با کد ملی [کد ملی زوجه]، متولد [تاریخ تولد زوجه]، به شماره تلفن [شماره تماس زوجه] و آدرس سکونت [آدرس کامل زوجه]، زوجه سند نکاحیه شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ عقد] تنظیم شده در دفتر رسمی ازدواج شماره [شماره دفتر ازدواج]،
که در کمال صحت مزاج، عقل و اراده و اختیار کامل، اقرار و اعلام نمودند:
به موجب این سند رسمی، اینجانبه سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه]، ذمه همسر دائم خود، جناب آقای [نام و نام خانوادگی زوج]، فرزند [نام پدر زوج]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه زوج] و کد ملی [کد ملی زوج] را از پرداخت بخشی از مهریه مندرج در سند نکاحیه فوق الذکر، به میزان [تعداد دقیق سکه یا مبلغ ابراء شده از مهریه کل، مثلاً: ۷۵ سکه تمام بهار آزادی از مجموع ۱۰۰ سکه مهریه]، تماماً و به صورت کامل، بری نموده و از حق خود به اختیار نسبت به این بخش از مهریه صرف نظر نموده و می نمایم. لذا، نسبت به این میزان ابراء شده، دیگر هیچ گونه حق و حقوقی از بابت مهریه مندرج در سند ازدواج مزبور بر عهده همسرم نمی باشد و از تاریخ تحریر این سند، تحت هر عنوان از عناوین مربوطه، ادعا و آغاز سخنی نمایم، از درجه اعتبار ساقط است. مابقی مهریه به قوت خود باقی است.
ضمناً اینجانبه ضمن عقد خارج لازم (شفاهی/ کتبی) منعقده بین خود و همسرم، کلیه ادعاها و اعتراضات بعدی و احتمالی خود را تحت هر عنوان پیش بینی شده یا نشده، نسبت به بخش ابراء شده، از خود سلب و ساقط نمودم و می نمایم. این اقرارنامه به درخواست اینجانبه تنظیم و به ثبت رسید و اینجانبه با علم و اطلاع کامل از مفاد و مندرجات آن، اقدام به امضاء نمودم.
امضاء و اثر انگشت زوجه:
مهر و امضای سردفتر:
راهنمای تکمیل و استفاده از نمونه ها
استفاده از نمونه اقرارنامه ها، مستلزم دقت و توجه به نکات زیر است:
- پر کردن جای خالی ها: تمامی بخش های داخل کروشه `[ ]` باید با اطلاعات دقیق و صحیح زوجه و زوج و مشخصات سند نکاحیه تکمیل شوند.
- شخصی سازی: این نمونه ها، قالب های کلی هستند و ممکن است نیاز به شخصی سازی بر اساس شرایط خاص هر فرد داشته باشند. برای مثال، اگر شروط خاص دیگری ضمن عقد نکاح وجود دارد که زوجه قصد ابراء آن ها را دارد، باید به صراحت در سند درج شوند.
- مشاوره با سردفتر: حتی در صورت استفاده از این نمونه ها، حتماً قبل از امضا، با سردفتر مشورت کنید تا از صحت و جامعیت سند بر اساس نیازهای شما اطمینان حاصل شود. سردفتر می تواند با دانش حقوقی خود، هرگونه نقص یا ابهام احتمالی را برطرف کند.
- بررسی دقیق: متن نهایی را چندین بار با دقت مطالعه کنید تا مطمئن شوید تمامی خواسته های شما به درستی در سند منعکس شده و هیچ گونه خطای املایی یا محتوایی وجود ندارد.
نکته مهم: این نمونه ها صرفاً جهت اطلاع رسانی هستند و به هیچ عنوان جایگزین مشاوره حقوقی تخصصی و تنظیم سند توسط سردفتر نیستند. همیشه توصیه می شود برای تنظیم اقرارنامه ابراء مهریه، به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید تا سندی معتبر و بدون ایراد حقوقی داشته باشید.
نکات حقوقی مهم و هشدارهای حیاتی قبل از ابراء مهریه
ابراء مهریه، تصمیمی سرنوشت ساز و غیرقابل بازگشت است که می تواند پیامدهای عمیقی بر زندگی فرد داشته باشد. پیش از هر اقدامی، لازم است به نکات حقوقی مهم و هشدارهای حیاتی توجه ویژه ای شود تا از هرگونه پشیمانی و مشکل در آینده جلوگیری گردد.
رجوع ناپذیری مطلق: تصمیم یک طرفه و غیرقابل برگشت
مهم ترین نکته ای که همواره باید به آن توجه داشت، ماهیت رجوع ناپذیری مطلق ابراء مهریه است. هنگامی که زوجه مهریه خود را ابراء می کند، این عمل یک ایقاع لازم است؛ یعنی تنها با اراده زوجه محقق شده و پس از آن، تحت هیچ شرایطی نمی تواند از آن رجوع کند. این تصمیم قطعی و غیرقابل برگشت، آن را از مفاهیمی چون بذل یا هبه مهریه که قابلیت رجوع دارند، متمایز می سازد. بنابراین، زوجه باید با نهایت دقت و اطمینان قلبی این تصمیم را اتخاذ کند و از تمامی عواقب آن آگاه باشد.
عدم اکراه و اجبار: لزوم صحت قصد و اراده زوجه و سلامت عقلانی
برای اعتبار حقوقی اقرارنامه ابراء مهریه، ضروری است که زوجه با قصد و اراده آزاد و بدون هیچ گونه اکراه، اجبار یا تهدید اقدام به این کار کند. سلامت عقلانی زوجه در زمان تنظیم سند نیز از شروط اساسی است. سردفتران وظیفه دارند قبل از ثبت سند، از صحت قصد و اراده زوجه اطمینان حاصل کنند. اگر بعدها ثابت شود که زوجه تحت اکراه یا اجبار اقدام به ابراء مهریه کرده است، سند از درجه اعتبار ساقط خواهد شد. این امر، حمایت از حقوق زن و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی را تضمین می کند.
بررسی وضعیت اجرائیه مهریه: مسئولیت متضامن
چنانچه پیش از ابراء مهریه، زوجه اقدام به مطالبه مهریه و صدور اجرائیه از طریق اداره ثبت یا دادگاه کرده باشد، این وضعیت باید به دقت بررسی شود. در صورتی که اجراییه صادر شده و اقداماتی برای توقیف اموال زوج صورت گرفته باشد، ابراء مهریه منجر به توقف عملیات اجرایی خواهد شد. اما نکته مهم این است که اگر هزینه های اجرایی (مانند نیم عشر دولتی) به وجود آمده باشد، این هزینه ها ممکن است متضامناً بر عهده زوجین باشد، حتی پس از ابراء مهریه. بنابراین، قبل از ابراء، باید از وجود یا عدم وجود اجراییه و بدهی های مربوط به آن اطمینان حاصل کرد.
تأثیر بر دعاوی جاری: چه اتفاقی برای پرونده های مهریه در دادگاه می افتد؟
اگر پرونده ای برای مطالبه مهریه در دادگاه مفتوح باشد و زوجه پس از آن مهریه خود را ابراء کند، ابراء مهریه بر آن پرونده تأثیر مستقیم خواهد داشت. با ارائه اقرارنامه ابراء به دادگاه، دعوای مطالبه مهریه منتفی شده و دادگاه قرار سقوط دعوا یا قرار رد دعوا (در برخی شرایط) را صادر خواهد کرد. این اقدام، به سرعت به پرونده های جاری مهریه پایان می دهد.
مشاوره تخصصی: تأکید مجدد بر لزوم مشاوره با وکیل خانواده پیش از اقدام
با توجه به پیچیدگی های حقوقی و غیرقابل برگشت بودن ابراء مهریه، تأکید مجدد بر ضرورت مشاوره با وکیل متخصص خانواده، امری حیاتی است. یک وکیل می تواند تمامی ابعاد حقوقی، مالی و حتی روانی این تصمیم را برای زوجه روشن سازد و او را در اتخاذ بهترین تصمیم یاری دهد. این مشاوره، به منزله یک سرمایه گذاری برای جلوگیری از پشیمانی های آتی است.
شفافیت در مقدار ابراء: مشخص بودن دقیق تعداد سکه یا مبلغ
در صورتی که زوجه قصد ابراء تمام یا بخشی از مهریه را دارد، باید مقدار دقیق آن (تعداد سکه، وزن طلا یا مبلغ مشخص) به طور کاملاً واضح در اقرارنامه قید شود. هرگونه ابهام در این خصوص، می تواند در آینده به تفسیرهای گوناگون و بروز اختلافات حقوقی منجر شود. صراحت در بیان مقدار ابراء شده، از هرگونه ادعای بعدی جلوگیری می کند.
سن قانونی زوجه: نیاز به گواهی رشد برای افراد زیر ۱۸ سال
زنان برای ابراء مهریه باید دارای اهلیت قانونی باشند. در ایران، سن ۱۸ سال تمام، سن قانونی برای تصرفات مالی محسوب می شود. اگر زوجه کمتر از ۱۸ سال داشته باشد، برای ابراء مهریه نیاز به گواهی رشد از دادگاه خواهد داشت. این گواهی اثبات می کند که فرد، با وجود سن کمتر از ۱۸ سال، دارای رشد عقلی کافی برای تصمیم گیری در امور مالی خود است. بدون این گواهی، ابراء مهریه توسط افراد زیر ۱۸ سال، از نظر قانونی فاقد اعتبار خواهد بود.
عدم نیاز به رضایت پدر یا سایر افراد
ابراء مهریه، یک حق مالی شخصی برای زوجه است و برای اعمال آن، نیازی به کسب رضایت پدر، همسر (زوج) یا هر شخص دیگری نیست. این اقدام، کاملاً در حیطه اختیارات و اراده آزاد زوجه قرار دارد. تنها شرط لازم، اهلیت و صحت اراده خود زوجه است.
نتیجه گیری
اقرارنامه ابراء مهریه، سندی با اهمیت فراوان و با تأثیرات حقوقی و مالی عمیق است. فراتر از یک بخشش ساده، این اقدام نقطه عطفی در روابط زوجین و آینده مالی زن و مرد محسوب می شود. آگاهی کامل از ماهیت رجوع ناپذیر ابراء، تفاوت های آن با سایر مفاهیم حقوقی، و لزوم تنظیم سند رسمی، از جمله نکاتی است که هر فردی پیش از قدم نهادن در این مسیر باید به آن اشراف داشته باشد.
تجربیات بی شماری نشان داده است که تصمیمات شتابزده و بدون مشاوره حقوقی کافی، می تواند به پشیمانی های سنگین و دعاوی حقوقی طولانی مدت منجر شود. بنابراین، آینده نگری و مستندسازی دقیق تمامی توافقات و ابراءها، نه تنها از بروز مشکلات حقوقی آتی جلوگیری می کند، بلکه آرامش خاطر و امنیت حقوقی را برای هر دو طرف به ارمغان می آورد.
همواره به یاد داشته باشید که حقوق شما ارزشمند است و نیازمند مراقبت و توجه ویژه است. برای اطمینان از اتخاذ بهترین تصمیم و تنظیم سندی بی عیب و نقص، با کارشناسان حقوقی متخصص مشورت کنید و با آگاهی کامل گام بردارید. هر تصمیمی که در این زمینه گرفته می شود، می تواند مسیر زندگی فرد را دگرگون سازد و تنها با بینش کامل، می توان از آن به بهترین شکل بهره برد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نمونه اقرارنامه ابراء مهریه (متن کامل و قابل دانلود)" هستید؟ با کلیک بر روی قوانین حقوقی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نمونه اقرارنامه ابراء مهریه (متن کامل و قابل دانلود)"، کلیک کنید.