علم کوه، بلندترین کوه تخت سلیمان

علم کوه با ارتفاعی سر به فلک کشیده در قلب منطقه تخت سلیمان نه تنها دومین قله مرتفع ایران است بلکه به عنوان یکی از فنی ترین و چالش برانگیزترین مقاصد کوهنوردی کشور شناخته می شود. شهرت این کوه فراتر از مرزهای ایران رفته و دیواره ای گرانیتی آن صخره نوردان و دیواره نوردان بسیاری را از سراسر جهان به سوی خود جذب کرده است. برای کوهنوردان صعود به علم کوه تجربه ای بی نظیر و فراموش نشدنی است اما این صعود نیازمند آمادگی جسمانی بالا تجهیزات مناسب و شناخت کافی از مسیرها شرایط آب و هوایی و خطرات احتمالی است. آیا شما هم رویای صعود به این قله باشکوه را در سر دارید؟ این مقاله راهنمای جامعی برای صعود به علم کوه بلندترین قله تخت سلیمان است. با ما همراه باشید تا با موقعیت جغرافیایی ویژگی های توپوگرافی مسیرهای صعود جان پناه ها شرایط آب و هوایی پوشش گیاهی و جانوری و تجهیزات مورد نیاز برای این صعود چالش برانگیز آشنا شوید.

معرفی قله علم کوه در تخت سلیمان

علم کوه با ارتفاع 4850 متر در قلب منطقه کوهستانی تخت سلیمان در استان مازندران واقع شده است. این قله پس از دماوند دومین قله مرتفع ایران به شمار می رود و به دلیل دیواره ای فنی و مسیرهای دشوار صعود شهرت جهانی دارد. منطقه تخت سلیمان با داشتن بیش از 45 قله بالای 4000 متر به «آلپ ایران» نیز معروف است و مقصدی جذاب برای کوهنوردان و طبیعت گردان محسوب می شود. علم کوه تنها یک کوه نیست بلکه نمادی از شکوه و عظمت طبیعت ایران است. صعود به قله علم کوه چالشی بزرگ برای کوهنوردان است اما پاداش این تلاش تماشای مناظر بی نظیر و تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود. این منطقه با داشتن یخچال های طبیعی دره های عمیق و پوشش گیاهی متنوع یکی از زیباترین مناطق کوهستانی ایران به شمار می رود.

موقعیت جغرافیایی علم کوه

علم کوه در منطقه تخت سلیمان در استان مازندران واقع شده است. این منطقه از شمال به سواحل دریای خزر از شرق به دره رودخانه چالوس از غرب به دره سه هزار تنکابن و از جنوب و جنوب غربی به دره های طالقان و الموت منتهی می شود. موقعیت جغرافیایی خاص علم کوه باعث شده است که این منطقه دارای آب و هوای کوهستانی و سرد باشد و در بیشتر فصول سال پوشیده از برف و یخ باشد. علم کوه در مرکز رشته کوه البرز قرار گرفته و به عنوان بخشی از البرز غربی شناخته می شود. دسترسی به این منطقه از طریق شهرهای رودبارک و کلاردشت در استان مازندران و پراچان و طالقان در استان تهران امکان پذیر است. علم کوه از جبهه شمالی مشرف به کلاردشت و از جبهه جنوبی مشرف به طالقان است.

کوه تخت سلیمان

کوه تخت سلیمان مجموعه ای از قلل مرتفع در قلب رشته کوه البرز است که علم کوه بلندترین قله این مجموعه در آن قرار دارد. این منطقه کوهستانی با داشتن بیش از 200 قله بالای 4000 متر یکی از مهم ترین مناطق کوهنوردی ایران به شمار می رود. تخت سلیمان علاوه بر علم کوه شامل قلل دیگری مانند خرسان مناره و چالون نیز می شود که هر کدام دارای ویژگی ها و مسیرهای صعود خاص خود هستند. نام تخت سلیمان برگرفته از افسانه های محلی است که بر اساس آن حضرت سلیمان در این منطقه اقامت داشته است. این منطقه با داشتن یخچال های طبیعی دره های عمیق و پوشش گیاهی متنوع یکی از زیباترین مناطق کوهستانی ایران به شمار می رود و مقصدی جذاب برای کوهنوردان و طبیعت گردان است.

ویژگی های توپوگرافی و جغرافیایی

منطقه تخت سلیمان دارای ویژگی های توپوگرافی و جغرافیایی منحصر به فردی است. این منطقه با داشتن قلل مرتفع دره های عمیق یخچال های طبیعی و دیواره های سنگی یکی از متنوع ترین مناطق کوهستانی ایران به شمار می رود. ارتفاعات این منطقه باعث شده است که آب و هوای آن سرد و کوهستانی باشد و در بیشتر فصول سال پوشیده از برف و یخ باشد. جنس سنگ های این منطقه بیشتر از نوع گرانیت است که باعث شده است دیواره های صخره ای آن برای صخره نوردان و دیواره نوردان جذابیت خاصی داشته باشد. وجود یخچال های طبیعی در این منطقه باعث شده است که منابع آب فراوانی در دسترس باشد و پوشش گیاهی متنوعی در این منطقه رشد کند. این ویژگی ها تخت سلیمان را به یکی از مهم ترین مناطق کوهستانی ایران تبدیل کرده است.

دیواره علم کوه

دیواره علم کوه یکی از مشهورترین و چالش برانگیزترین دیواره های سنگی در ایران و جهان است. این دیواره با ارتفاع تقریبی 650 متر در جبهه شمالی قله علم کوه واقع شده است و دارای مسیرهای متعدد صعود با درجات سختی متفاوت است. دیواره علم کوه از جنس گرانیت متخلخل و به رنگ حنایی روشن است و به دلیل شیب زیاد و مسیرهای فنی تنها برای صخره نوردان و دیواره نوردان حرفه ای قابل صعود است. اولین صعود به دیواره علم کوه در سال 1933 توسط داگلاس بوسک از بریتانیا انجام شد و پس از آن کوهنوردان بسیاری از سراسر جهان بر روی مسیرهای مختلف این دیواره صعود کرده اند. مسیر گرده آلمان ها یکی از مشهورترین و قدیمی ترین مسیرهای صعود به دیواره علم کوه است.

یخچال های علم کوه

منطقه تخت سلیمان دارای یخچال های طبیعی متعددی است که از جمله مهم ترین آن ها می توان به یخچال های علم چال سرچال خرسان و هفت خوان اشاره کرد. این یخچال ها در ارتفاعات بالای 4000 متر واقع شده اند و به عنوان منابع اصلی آب در این منطقه عمل می کنند. یخچال های علم کوه علاوه بر اهمیت زیست محیطی نقش مهمی در شکل گیری مناظر طبیعی این منطقه نیز دارند. ذوب شدن تدریجی یخچال ها در فصل گرما باعث ایجاد رودخانه ها و چشمه های متعددی در این منطقه می شود که به آبیاری زمین های کشاورزی و تامین آب شرب ساکنان محلی کمک می کند. متاسفانه به دلیل تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی یخچال های علم کوه نیز در حال کوچک شدن هستند و این موضوع نگرانی هایی را در مورد آینده منابع آب در این منطقه ایجاد کرده است.

علم چال مبدأ مسیرهای صعود به قله های تخت سلیمان

علم چال دره ای یخچالی در دامنه شمالی علم کوه است که به عنوان مبدأ بسیاری از مسیرهای صعود به قله های تخت سلیمان شناخته می شود. این دره در ارتفاع تقریبی 4050 متری واقع شده است و دسترسی به آن از طریق مسیرهای مختلفی امکان پذیر است. علم چال به دلیل داشتن چشمه های آب و جان پناه مکانی مناسب برای استراحت و تجدید قوا قبل از صعود به قله ها است. از علم چال می توان به قله های علم کوه خرسان هفت خوان و سایر قلل منطقه تخت سلیمان صعود کرد. این دره به دلیل داشتن مناظر زیبا و چشم اندازهای بی نظیر یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری در منطقه تخت سلیمان نیز محسوب می شود.

مسیرهای صعود به قله علم کوه

برای صعود به قله علم کوه مسیرهای مختلفی وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی ها و درجات سختی متفاوتی هستند. انتخاب مسیر مناسب بستگی به سطح آمادگی جسمانی تجربه کوهنوردی و تجهیزات مورد نیاز دارد. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین مسیرهای صعود به قله علم کوه می پردازیم:

مسیر حصارچال

مسیر حصارچال یکی از آسان ترین و محبوب ترین مسیرهای صعود به قله علم کوه است. این مسیر از روستای رودبارک آغاز می شود و پس از عبور از دشت حصارچال به قله علم کوه منتهی می شود. مسیر حصارچال به دلیل داشتن شیب ملایم و عدم وجود موانع فنی برای کوهنوردان مبتدی و نیمه حرفه ای مناسب است. مدت زمان صعود از طریق این مسیر معمولاً بین دو تا سه روز است.

مسیر سیاه سنگ

مسیر سیاه سنگ یکی از فنی ترین و چالش برانگیزترین مسیرهای صعود به قله علم کوه است. این مسیر از علم چال آغاز می شود و پس از عبور از یال سیاه سنگ به قله علم کوه منتهی می شود. مسیر سیاه سنگ به دلیل داشتن شیب زیاد صخره های تیز و برنده و نیاز به استفاده از تجهیزات فنی تنها برای کوهنوردان حرفه ای و با تجربه مناسب است. مدت زمان صعود از طریق این مسیر معمولاً بین دو تا سه روز است.

مسیر گرده آلمان ها

مسیر گرده آلمان ها یکی از مشهورترین و تاریخی ترین مسیرهای صعود به دیواره علم کوه است. این مسیر از علم چال آغاز می شود و پس از عبور از گرده سنگی به قله علم کوه منتهی می شود. مسیر گرده آلمان ها به دلیل داشتن مناظر زیبا و چشم اندازهای بی نظیر یکی از محبوب ترین مسیرهای صعود در بین کوهنوردان است. این مسیر نیاز به تجربه صخره نوردی و استفاده از تجهیزات فنی دارد.

مسیر دیواره علم کوه

صعود از طریق دیواره علم کوه یکی از چالش برانگیزترین و دشوارترین فعالیت های کوهنوردی در ایران است. این مسیر تنها برای صخره نوردان و دیواره نوردان حرفه ای و با تجربه مناسب است و نیاز به آمادگی جسمانی بالا تجهیزات فنی پیشرفته و مهارت های صخره نوردی دارد. صعود از طریق دیواره علم کوه معمولاً چند روز به طول می انجامد و نیازمند برنامه ریزی دقیق و استفاده از تکنیک های صعود پیشرفته است.

جان پناه های کوه تخت سلیمان

در منطقه تخت سلیمان جان پناه های متعددی برای استراحت و اسکان کوهنوردان وجود دارد. این جان پناه ها معمولاً در مسیرهای اصلی صعود به قله ها قرار دارند و امکاناتی مانند آب غذا و محل خواب را برای کوهنوردان فراهم می کنند. استفاده از جان پناه ها به کوهنوردان کمک می کند تا در طول صعود انرژی خود را حفظ کنند و از خطرات احتمالی ناشی از شرایط آب و هوایی نامساعد در امان باشند. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین جان پناه های منطقه تخت سلیمان می پردازیم:

جانپناه سرچال

جان پناه سرچال یکی از قدیمی ترین و مشهورترین جان پناه های منطقه تخت سلیمان است. این جان پناه در ارتفاع تقریبی 3600 متری واقع شده است و ظرفیت پذیرش حدود 30 نفر را دارد. جان پناه سرچال دارای امکاناتی مانند آب سرویس بهداشتی و محل خواب است و به عنوان یک پایگاه اصلی برای صعود به قله های علم کوه و خرسان محسوب می شود.

جانپناه سیاه سنگ

جان پناه سیاه سنگ در نزدیکی یال سیاه سنگ و در مسیر صعود به قله علم کوه از طریق این یال واقع شده است. این جان پناه دارای ظرفیت کمتری نسبت به جان پناه سرچال است و امکانات محدودتری را ارائه می دهد. با این حال جان پناه سیاه سنگ به دلیل موقعیت استراتژیک خود برای کوهنوردانی که قصد صعود از طریق یال سیاه سنگ را دارند بسیار مفید است.

جانپناه خرسان

جان پناه خرسان در مسیر صعود به قله خرسان واقع شده است و امکاناتی مانند آب و محل خواب را برای کوهنوردان فراهم می کند. این جان پناه به دلیل قرار گرفتن در ارتفاع بالا دارای آب و هوای سرد و خشن است و استفاده از آن نیازمند آمادگی جسمانی و تجهیزات مناسب است.

وضعیت جوی و شرایط آب و هوایی

منطقه تخت سلیمان دارای آب و هوای کوهستانی و سرد است و در بیشتر فصول سال شرایط جوی نامساعدی دارد. در فصل زمستان دمای هوا به شدت پایین می آید و بارش برف سنگینی در این منطقه رخ می دهد. در فصل بهار هوا به تدریج گرم می شود اما همچنان احتمال بارش برف و باران وجود دارد. بهترین فصل برای صعود به قله علم کوه فصل تابستان است اما حتی در این فصل نیز احتمال تغییرات ناگهانی آب و هوا وجود دارد. وزش بادهای شدید مه غلیظ و رعد و برق از جمله خطرات احتمالی در منطقه تخت سلیمان هستند. قبل از صعود به قله علم کوه لازم است که از وضعیت جوی و شرایط آب و هوایی منطقه اطلاعات دقیقی کسب کنید و تجهیزات مناسب را به همراه داشته باشید.

پوشش گیاهی و جانوری

منطقه تخت سلیمان دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوعی است. در ارتفاعات پایین تر جنگل های انبوه با درختان پهن برگ وجود دارد و در ارتفاعات بالاتر گیاهان علفی و بوته ای رشد می کنند. از جمله گیاهان مهم این منطقه می توان به گون آویشن لاله های وحشی و گیاهان دارویی اشاره کرد. از جمله جانوران مهم این منطقه می توان به خرس قهوه ای پلنگ گرگ روباه کل و بز و انواع پرندگان شکاری اشاره کرد. حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری منطقه تخت سلیمان از اهمیت بالایی برخوردار است و نیازمند همکاری همه افراد است.

تجهیزات مورد نیاز برای صعود تخت سلیمان

صعود به قله علم کوه نیازمند تجهیزات مناسب و کافی است. انتخاب تجهیزات مناسب بستگی به مسیر صعود فصل صعود و شرایط آب و هوایی دارد. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین تجهیزات مورد نیاز برای صعود به قله علم کوه می پردازیم: کوله پشتی کفش کوهنوردی مناسب لباس گرم و ضد آب کلاه و دستکش عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب چراغ قوه و باتری اضافی مواد غذایی کافی و آب نقشه و قطب نما یا GPS چادر و کیسه خواب طناب و کارابین کلنگ و کرامپون کلاه کاسک و هارنس. علاوه بر این تجهیزات لازم است که جعبه کمک های اولیه و داروهای مورد نیاز را نیز به همراه داشته باشید.

پرافتخارترین صعودها قله علم کوه

قله علم کوه همواره مورد توجه کوهنوردان ایرانی و خارجی بوده است و صعودهای متعددی بر روی مسیرهای مختلف آن انجام شده است. برخی از این صعودها به دلیل دشواری مسیر شرایط آب و هوایی نامساعد یا سبک خاص صعود به عنوان صعودهای پرافتخار و تاریخی در تاریخ کوهنوردی ایران ثبت شده اند. از جمله این صعودها می توان به اولین صعود به دیواره علم کوه توسط داگلاس بوسک صعودهای سریع و انفرادی بر روی مسیرهای مختلف دیواره صعودهای زمستانی و صعودهای بدون استفاده از طناب ثابت اشاره کرد. این صعودها نشان دهنده توانایی و مهارت بالای کوهنوردان ایرانی و خارجی است و الهام بخش نسل های بعدی کوهنوردان خواهد بود.

قله علم کوه در کدام استان است؟

قله علم کوه در استان مازندران و در منطقه تخت سلیمان واقع شده است.

بهترین فصل صعود به قله علم کوه چیست؟

بهترین فصل برای صعود به قله علم کوه فصل تابستان (اواخر خرداد تا اواخر شهریور) است.

میزان سختی صعود به قله علم کوه چقدر است؟

صعود به قله علم کوه بسته به مسیر انتخابی دارای درجات سختی متفاوتی است. برخی مسیرها برای کوهنوردان مبتدی و برخی دیگر تنها برای حرفه ای ها مناسبند.

وضعیت آنتن دهی تلفن همراه در منطقه تخت سلیمان چگونه است؟

آنتن دهی تلفن همراه در منطقه تخت سلیمان محدود است و در برخی نقاط ممکن است هیچ گونه پوشش شبکه ای وجود نداشته باشد.