ایران در آستانه سونامی سالمندی است

آفتاب نیوز :

یکی دیگر از سلسله نشست های خبری «ترجمان و تبادل دانش»، امروز 13 اسفندماه 1402 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار شد. در این نشست علمی، ماهرخ کشوری، عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به ارایه یکی از پژوهش های جدید انجام شده در این دانشگاه، با عنوان «طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه ارتقاء سالمندی فعال» پرداخت.  

این عضو هییت علمی دانشگاه بیان کرد: پدیده سالمندی برای یک کشور افتخار است، چرا که نشان می دهد ما توانسته ایم انسان ها را در جامعه حفظ کنیم و مرگ و میر را کاهش دهیم.

سپس وی ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت (WHO)، افراد 65 تا 75 سال را سالمند جوان، 75 تا 85 سال را سالمند میانسال و از 85 تا 100 سال را سالمند سالخورده می نامد.  

کشوری با بیان اینکه بر اساس آمار جهانی، در سال 2020، در دنیا 727 میلیون نفر سالمند وجود داشته است، یادآور شد: پیش بینی می شود که در سال 2050، جمعیت افراد سالمند به 1/5 میلیارد نفر برسد و 80 درصد از این جمعیت را کشورهای رو به توسعه به خود اختصاص خواهند داد. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و جمعیت سالمندان رشد سریعی خواهد داشت.  

وی افزود: شاخص های آماری در کشور حاکی از آن است که تا سال 1420، 14 درصد از جمعیت و در سال 1430، بالای 20 درصد از کل جمعیت ایران، یا به عبارت دقیق تر، جمعیتی بالغ بر 20 میلیون نفر وارد جمعیت سالمندی خواهند شد. پدیده سالمندی هم از نظر فیزیولوژیک و هم از نظر پاتولوژیک مسایلی را با خود به همراه دارد. به همین دلیل حدود 60 الی 70 درصد از تخت های بیمارستان توسط سالمندان اشغال شده است.  

وی با بیان اینکه در طی 25 سال آینده حدود 20 الی 25 درصد از جمعیت کشور ایران وارد جمعیت سالمندی می شود، ادامه داد: با چنین آماری، لازم است در سطح کشور اقداماتی جدی انجام دهیم تا سالمندان ما سالمندانی سالم باشند. انجام اقداماتی از این دست در کشورهای پیشرفته حدود 60 الی 70 سال گذشته شروع شده است.

کشوری یک سالمند سالم را تعریف کرد و در این باره گفت: یک سالمند سالم به کسی نمی گویند که در بیمارستان بستری نشود، بلکه یک انسان بعدهای مختلفی مانند بعد معنوی، فیزیکی و اجتماعی دارد. زمانی حال یک سالمند خوب است که بعد اجتماعی زندگی او نیز حفظ شود و از این نظر است که پدیده «سالمندی فعال» مطرح می شود. در واقع، داشتن چنین جمعیت سالمندی نیازمند برنامه ریزی عمیق و گسترده در سطح جامعه است و ما نیز از الان باید خود را برای مواجهه با پدیده سالمندی در کشور آماده کنیم.  

وی افزود: سازمان جهانی بهداشت (WHO) در تعریف سالمند فعال به فرآیند بهینه سازی برای سلامت، مشارکت و امنیت به منظور بهبود کیفیت زندگی افراد در سالمندی اشاره می کند. باید آگاه باشیم که اگر سالمندی فعال داشته باشیم، در جامعه آگاهی، دانش، فعالیت و مشارکت بیشتری خواهیم داشت و کیفیت زندگی نیز رشد پیدا می کند. علاوه بر این، رضایت از زندگی در ابعاد بهزیستی و روانشناختی نیز رشد خواهد کرد و در نتیجه، افسردگی و انزوا که قاتل خاموش سالمندان است کاهش پیدا می کند.  

این عضو هییت علمی دانشگاه به این نکته اشاره کرد که متاسفانه ما در ایران با تبعیض سنی مواجه هستیم و در این خصوص ادامه داد: این در حالی است که در تخصیص منابع برای درمان بیمارن ما نباید سن را در نظر بگیریم و باید به همه گروه های سنی اولویت و اهمیت داده شود. بنابراین در کشورهای روبه توسعه مانند ایران باید با نیازهای سالمندان آشنا شویم و برنامه ریزی کنیم تا بتوانیم  سالمندی سالم را در جامعه ارزش گذاری کنیم.  

وی در پایان خاطر نشان کرد: این پژوهش در نتیجه مصاحبه با ارایه دهندگان خدمات سلامت و نیز سالمندان انجام شده که در نتیجه انجام آن، یک سری نیازها برای سالمندان شناسایی شده است و این نیازها در سه گروه اصلی طبقه بندی شده است. این سه گروه شامل نیازهای جامع فردی در سالمند فعال، نیازهای آموزشی و اطلاع رسانی برای سالمندی فعال و  نیازهای مدیریتی جهت سالمندی فعال، می شود. تعامل اجتماعی، روانی و عاطفی، همچنین خود مراقبتی و خودکارآمدی سالمند و اصلاح زیرساخت های سیاسی، حقوقی، اجتماعی و اقتصادی، توسعه دانشگاه های دوستدار سالمند و تدارک خدمات تخصصی و روزانه در سالمندی از جمله نیازهایی است که در این سه طبقه بندی نیز قرار می گیرند.